Yargı Reformu Strateji Belgesi, hukuk devletinin güçlendirilmesi, hak ve özgürlüklerin korunup geliştirilmesi, etkin ve hızlı işleyen bir adalet sisteminin oluşturulması amacıyla Avrupa Birliği Hukuku perspektifi çerçevesinde hazırlanarak ilan edilmektedir.
Avrupa Birliği müktesebatı ile uyum sağlanması amacıyla müzakere süreci devam etmekte, müzakere sürecinde “Yargı ve Temel Haklar” başlıklı 23’üncü Fasıl kapsamına yargı reformu çalışmaları devam etmektedir.
Yargı Reformu Strateji Belgelerinin ilki 2009 yılında hazırlanmış, 2009 yılında hazırlanan belge 2015 yılında güncellenerek ilan edilmiştir. Yargı Reformu Strateji Belgelerinin üçüncüsü 30 Mayıs 2019 tarihinde açıklanmıştır. Yeni strateji belgesi önceki belgelerin devamı niteliğindedir. Yargı Reformu Strateji Belgesi 2023 Yargı Vizyonu hedefiyle Güven Veren ve Erişilebilir Bir Adalet Sistemini amaçlamaktadır.
Yargı Reformu Strateji Belgesinin Amaç ve Hedefleri
- Hak ve Özgürlüklerin Korunması ve Geliştirilmesi
- Yargı Bağımsızlığı, Tarafsızlığı ve Şeffaflığının Geliştirilmesi
- İnsan Kaynaklarının Nitelik ve Niceliğinin Artırılması
- Performans ve Verimliliğin Artırılması
- Savunma Hakkının Etkin Kullanımının Sağlanması
- Adalete Erişimin Kolaylaştırılması ve Hizmetlerden Memnuniyetin Artırılması
- Ceza Adaleti Sisteminin Etkinliğinin Artırılması
- Hukuk Yargılaması ile İdari Yargılamanın Sadeleştirilmesi ve Etkinliğinin Artırılması
- Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Yaygınlaştırılması
Loading...
Adil Yargılanma Hakkı ve Yargı Reformu Strateji Belgesi
Yargı Reformu Strateji Belgelerinin en önemli amacı, tüm insan hakları sözleşmelerinin hedeflediği adil yargılanma hakkının gerçekleşmesini sağlamaktır. Avrupa Konseyi Adaletin Etkililiği Komisyonu’nun (CEPEJ), adil yargılanma hakkının korunmasına ilişkin olarak geliştirdiği Yargıda Zaman Yönetimi çalışmasına ilişkin model önceki Strateji Belgesi döneminde hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda genel bir çerçeve oluşturmak üzere ülke genelinde soruşturma ve yargılamalarda hedef süreler belirlenmiştir.
Demokratik toplumun en önemli göstergesi olan adil yargılanma hakkı aşağıdaki hak ve ilkeleri kapsamaktadır:
a. Mahkemeye erişim hakkı
b. Bağımsız ve tarafsız yargı yerinde yargılanma hakkı
c. Kanuni hakim güvencesi
d. Masumiyet karinesi
e. Makul sürede yargılanma hakkı
f. Savunma hakkı
g. Silahların eşitliği ilkesi
h. Çelişmeli yargılanma hakkı
i. Gerekçeli karar hakkı
j. Kararların icrası hakkı
k. Aleni yargılanma ve karar hakkı
l. İsnat edilen suçu öğrenme hakkı
m. Tanık dinletebilme ve sorgulama hakkı
n. Tercümandan yararlanma hakkı
Yargı Reformu Strateji Belgesinin Kapsamı ve Önemi
Türkiye Cumhuriyeti, Yargı Reformu Strateji Belgesi ile demokrasisini güçlendirmeye, hak ve özgürlükleri geliştirmeye ve genişletmeye vurgu yapmaktadır.
Yargı Reformu Strateji Belgesinin ana başlıkları; hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi, hak ve özgürlüklerin daha etkin korunup geliştirilmesi, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının güçlendirilmesi, sistemin şeffaflığının artırılması, yargısal süreçlerin basitleştirilmesi, adalete erişimin kolaylaştırılması, savunma hakkının güçlendirilmesi ve makul sürede yargılanma hakkının daha etkin korunması” olarak sıralanmaktadır.
Tutuklama konusuna belgede özel bir bölüm açılmış, tutukluluk süresinin makul olmasına, tutuklamanın istisnai bir tedbir olduğuna, zorunlu hallerde ve ölçülü bir tedbir olarak uygulanmasına vurgu yapılmıştır.
Reform Belgesi ile, Avrupa Birliği üyelik sürecine verilen önemin altı çizilmiş, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğini stratejik bir hedef olarak görmeye devam ettiği ve katılım sürecine bağlılığını koruduğunu ilan etmiştir. Belgede, Türkiye’nin AB ile bütünleşmesinin, AB’nin temelinde yer alan evrensel değerlerin bir yansıması olmakla kalmayıp, uluslararası barış ve istikrarın sağlanması bakımından da tarihi bir dönüm noktası olacağı belirtilmiş; bu bütünleşmenin kültürel zenginliği sağlayarak farklı anlayışların birlikteliğine ve Avrupa ortak hukukunun birlikte geliştirilmesine vesile olacağı vurgulanmıştır.