Bilimsel Yayıncılıkta Açık Erişim Politikası

Bilimsel Yayıncılıkta Açık Erişim Politikası, bilimsel dergilerin yayınlanması ile birlikte açık erişimi sağlama politikasını ifade etmektedir. Ülkemizde yayınlanan hukuk dergileri ve diğer bilimsel yayınlar ULAKBİM tarafından açık erişime açık şekilde arşivlenmektedir. Ulakbim, 1996 yılında TÜBİTAK’a bağlı bir enstitü olarak kurulmuştur. Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi; Türkiye’deki tüm akademik kurumları birbirine ve küresel araştırma ağlarına bağlayan Ulusal Akademik Ağ alt yapısını işletmekte ve bu ağ üzerinden yeni ağ servisleri sunmaktadır. 

Budapeşte Açık Erişim Girişimi (BOAI), on yıl önce, hakem değerlendirmesinden geçmiş tüm yeni araştırmalara açık erişim (AE) için dünya çapında bir kampanya başlatmıştır. BOAI, “Daha geniş, derin ve hızlı başarıya ulaşmak için” nasıl birlikte çalışılabileceğini araştırmak amacıyla mevcut projeleri bir araya getirmiştir. BOAI, “açık erişim” terimini ilk kez kullanan, kamusal tanımı açık bir şekilde ifade eden, Açık Erişimin gerçekleştirilmesi için tamamlayıcı stratejiler öneren, tüm disiplinlere ve ülkelere AE için genel bir çağrı yapan ve önemli bir fon desteğine sahip olan ilk girişimdir. Bugün dünya genelindeki bu kampanya halen devam etmektedir.

Daha önce erişilememiş ölçüde önemli kamu yararına ulaşılması, araştırmaların hızlandırılması, eğitimin geliştirilmesi, zengin ile yoksulun, yoksul ile zenginin edinilen bilgiyi paylaşması, bilgi kaynaklarının olabildiğince yararlı hale getirilmesi ve insanlığın ortak bir entelektüel iletişim ve bilgi arayışı yolunda birleşmesine zemin hazırlanması amacı devam emektedir.

Açık Erişimin, teknik, ekonomik ve yasal fizibilitesi iyice test edilmiş ve belgelenmiştir. Bilim insanları araştırmalarının ürünlerini akademik dergilerde ücretsiz olarak ve herhangi bir ücret beklentisi olmadan yayımlamayı sürdürmektedirler. Ayrıca, bilim insanları, genellikle ücret beklentisi olmadan, editör ve hakem olarak makale değerlendirme sürecine katkıda bulunmaktadırlar. Ancak, hakemli araştırma literatürüne erişimin önünde yer alan; çoğu zaman, araştırma, araştırmacı ve araştırmacı kuruluşlarının zararına olan; yazar, hakem ve editörlerden ziyade bazı aracıların işine yarayan engeller kararlı bir şekilde yerinde durmaktadır.

Bilgiyi onu kullanabilecek, uygulayabilecek veya üzerine bir şeyler ekleyebilecek herkesin erişebileceği hale getirme gerekliliği kendini her zamankinden daha fazla hissettirmektedir.