23 Aralık – Hukuk Takvimi

Kanunu Esasi, (I. Meşrutiyet), II. Abdülhamit’in tahta çıkışıyla birlikte ilan edildi. İlk parlamento dönemi 13 Şubat 1878’de sona erdi. Türkiye Anayasa tarihinin ilk yazılı belgesi olan Kanunu Esasi, mutlak monarşiden anayasal monarşiye geçişin yasal hükümlerini oluşturdu. Kanunu Esasi, gerçek bir meşrutiyet olmamasına karşın, ilk defa yasama meclisinin oluşturulması, ilk defa bir Anayasal metin ile bazı temel hak ve özgürlüklerin sağlanması ve yargı bağımsızlığına dönük bazı prensipler getirmesi bakımından önem taşımaktadır.

Şair Nâzım Hikmet, 3 yıl hapse mahkûm oldu. Şair, 1927’de hala Sovyetler Birliği’nde iken yeni kurulan bir gizli komünist partiye üye olduğu gerekçesiyle Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanarak gıyaben 3 ay hapis cezası aldı. 1928 yılında af çıkınca yararlanmak üzere Türkiye Büyükelçiliği’ne giderek vize ve pasaport istedi, vize alamayınca Laz İsmail (Bilen) ile birlikte gizlice Türkiye’ye girerek Hopa’da yakalandı.

İzmir Menemen’de meydana gelen gerici ayaklanmada, yedek subay öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki, Cumhuriyet karşıtlarınca öldürüldü.

Japonya’nın savaş dönemi Başbakanı Hideki Tojo ve o dönemin liderlerinden 6 kişi Tokyo’da asıldı. Tokyo’da kurulan Uzak Doğu Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi(Tokyo Savaş Suçları Mahkemesi), başbakanlık da yapmış olan ve ikinci dünya savaşı sırasında Japonya Savaş Bakanlığını yürüten general Hideki Tojo’nun da bulunduğu bazı Japon askeri ve sivil yetkilileri İkinci Dünya Savaşı sırasındaki eylemlerinden ötürü ölüm cezasına çarptırdı. Tjo, 23 Aralık 1948 tarihinde asılarak idam edildi.

Sovyetler Birliği’nin eski Gizli Polis Şefi Lavrenti Beria, idam mangası tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü. Beria, ajanlıkla suçlanıyordu.

Fransız düşünür Gracchus Babeuf’un Devrim Yazıları adlı eserinin toplatılmasını  protesto etmekten yargılanan aydınlar Yaşar Kemal, Melih Cevdet Anday, Demir Özlü, Şükran Kurdakul, Edip Cansever, Arif Damar, Memet Fuat, Orhan Arsal, Hüsamettin Bozok ve Sabri Altınel yargılandıkları davada beraat etti.

Milletvekili Seçimi Kanununda ve Siyasî Partiler Kanununda değişiklik yapan 1834 sayılı kanun Resmi Gazetede yayınlandı.

6 yıl süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi. DİSK kapatıldı. 1477 sanıktan 264’ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.

Yugoslavya’nın üç Cumhuriyetinden biri olan Slovenya’da yapılan referandumda halk bağımsızlık kararı aldı.

Bergamalı köylüler yargı kararlarına rağmen siyanürlü altın üretimine devam edilmesini protesto ederek çıplak yürüyüş yaptı.

Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi ve Ek Protokolleri Türkiye bakımından 23 Aralık 2003 tarihinden itibaren hüküm doğurmaya başladı. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 16 Aralık 1966 tarihli ve 2200 A (XXI) sayılı kararıyla kabul edilmiş ve 19 Aralık 1966 tarihinde imzaya açılmıştı.

Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme, 23 Aralık 2010 tarihinde yürürlüğe girdi. Sözleşme, bütün zorla kaybedilmelerin önlenmesi ve bu suçun dokunulmazlık zırhına bürünmesine karşı mücadele amacıyla; 20 Aralık 2006 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve 6 Şubat 2007’de Paris’te ve ardından New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde imzaya açılmıştı. Sözleşme, fiili savaş durumu, savaş tehdidi, ülke içinde siyasal istikrarsızlık veya başka herhangi bir kamusal acil durum dahil olmak üzere, bütün zorla kaybedilmelerin önlenmesi ve bu suçun dokunulmazlık zırhına bürünmesine karşı mücadele amacıyla BM üyesi ülkeler tarafından imzalanmıştı.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Osman Kavala’nın tutukluluk halini ‘inceleyen’ mahkeme heyeti oy çokluğuyla aldığı kararı açıkladı. tutukluluk halinin devamına karar verdi. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM’in Kavala kararını yerine getirmediği için Türkiye’ye karşı ihlal süreci başlatılmasını istedi.

LeMan Dergisi, cezaevlerinde yaşamını yitiren hasta mahpusları kapak yaptı.  Türkiye cezaevlerinde 604’ü ağır olmak üzere 1605 hasta mahpus bulunuyor. İnsan Hakları Derneği (İHD, cezaevlerinde hayatını kaybeden hasta mahpuslar için 30 kentte, “Yaşamı savunuyoruz” nöbeti yapıyor. Geçtiğimiz bir hafta içinde üç hasta mahpus yaşamını yitirmiş ve hasta mahpus sayısı 1602’ye düşmüştü.