Hukuk Ansiklopedisi
Latife Hanım 1898 yılında İzmir’de doğmuş, İzmir Lisesini bitirmiş, Paris ve Londra’da Hukuk okumuştur.
İzmir’in tanınmış ailelerinden olan Uşak kökenli Uşakizade (sonra Uşşaklı) Muammer Bey ile Adeviye Hanım’ın kızı olan Latife, Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim alıp yurda dönmüştür.
Atatürk İle Tanışması ve Evliliği
Türkiye’de Kurtuluş Savaşının henüz bitmediği bu dönemde Türk Ordusu İzmir’e girmiş, Mustafa Kemal’in kente geldiğini duyan Latife, karargaha giderek Atatürk’ten Göztepe’deki konaklarında kalmasını istemiştir. Ailesi yurt dışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım’ın çağrısını Atatürk memnuniyete karşılamış ve teklifi kabul etmiştir. Bu tanışma sonucunda ilişkileri gelişmiş ve 29 Ocak 1923’te İzmir’de Latife Hanım Mustafa Kemal ile evlenmiştir. Mareşal Fevzi Çakmak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife’nin nikah tanığı olmuştur.
Mustafa Kemal’i isteği üzerine TBMM’deki oturumları izlemeye giden Latife Hanım, TBMM’ye giren ilk Türk kadını olmuştur ve yurt gezilerinde Atatürk’e eşlik etmiştir.1925 yazında Doğu Anadolu gezisi sırasında aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonra 5 Ağustos 1925 tarihinde boşanmışlardır. Latife Hanım 29 Ocak 1923-5 Ağustos 1925 tarihleri arasında iki buçuk yıl Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır.
Latife Hanım, 1975 yılında ölene kadar İzmir ve İstanbul’da yaşamış, tüm ısrarlara rağmen anılarını ve Atatürk ile yaşadığı olayları anlatmamıştır. 12 Temmuz 1975’te İstanbul’da 77 yaşındayken göğüs kanserinden hayatını kaybetmiştir. Dönemin İstanbul valisi Namık Kemal Şentürk’ün gayretiyle kara, hava ve deniz birliklerinden oluşan bir şeref kıtasının katıldığı cenazesi Teşvikiye Camiinden kaldırılmış, Edirnekapı Şehitliğindeki aile mezarlığına defnedilmiştir.
Latife Hanımın Anıları
Latife Hanımın anıları ve sakladığı değerli belgeler Türk Tarih Kurumunda saklanmaktadır. Latife Hanım’a soyadı kanunundan sonra bizzat Mustafa Kemal Atatürk tarafından “Uşşaki” soyadı verilmiştir. Latife Hanım’ın ailesinin soyadı “Uşaklıgil”dir.
İzmir’de ailesi tarafından yaptırılmış ve sonradan Latife Hanım’ın mülkiyetine geçmiş iki köşk bulunmaktadır. Bunlardan günümüzde Göztepe’deki İzmir Özel Türk Koleji kampüsü içinde yer alan aile malikanesi müze olarak hizmet vermektedir. Karşıyaka Belediyesi tarafından restore edilmiş olan Karşıyaka’daki ikinci köşk ise kültürel amaçla kullanılmaktadır.
Latife Hanım 29 Ocak 1923-5 Ağustos 1925 tarihleri arasında iki buçuk yıl Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır. Nişanın ertesi günü Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Hanım vefat etmiştir.
Hakkındaki Bazı Eserler
Gazi ve Latife – İsmet Bozdağ, Emre Yayınları, 1991. Mustafa Kemal’le 1000 Gün Latife Hanım’ın Atatürk’le Yaptığı Kısa Süren Evliliğin Öyküsü – Nezihe Araz, Dünya Yayıncılık, 2005. Latife Hanımın Sırları ve Türk Sosyetesi – Mehmet Barlas, Birey Yayıncılık, 2005. Latife Hanım – İpek Çalışlar, Doğan Kitap, 2006. Latife Hanım’ın Kağıtları – Fatih Bayhan, Pegasus Yayınları, 2007. Teyzem Latife – Fatih Bayhan, M. Sadık Öke, Pegasus Yayınları, 2011. Sen Latife Değil Latifsin – Nezihe Araz, Özgür Yayınları, 2002.
