1762 | Alman düşünürü Johann Gottlieb Fichte dünyaya geldi. (19 Mayıs 1762, 27 Ocak 1814,) Kant, Friedrich Schelling, Hegel gibi isimlerin yanı sıra Alman felsefesinin temel taşları arasında yer almaktadır. |
1795 | İskoç avukat, biyografi yazarı ve günlük yazarı James Boswell yaşamını yitirdi. (Doğumu: 29 Ekim 1740) 1762’de sözlü hukuk sınavını geçti. Utrecht Üniversitesi’nde hukuk eğitimine devam etme amacıyla Avrupa’ya doğru yola çıktı ve avrupa seyahati sırasında Hollanda’da Boswell ve Grand Tour’da Boswell olmak üzere iki kitap yazdı. Edinburgh Üniversitesi’nde hukuk bitirme sınavına çalıştı. Sınavı geçti ve avukat oldu. En iyi arkadaşı ve eski çağdaş İngiliz yazar Samuel Johnson’ın biyografisi ile tanındı. Bu eser İngilizce dilinde yazılmış en büyük biyografi eseri oldu. |
1825 | Fransız sosyalizminin kurucularından filozof ve iktisatçı Henri de Saint Simon yaşamını yitirdi. (17 Ekim 1760– 19 Mayıs 1825) |
1870 | Seri katil ve yamyam Albert Fish doğdu. (Ölümü: 16 Ocak 1936) Genellikle küçük ve savunmasız çocukları kurban seçti. Cinayetlerinde mutlaka işkenceler uyguluyor, tecavüz ediyor, etlerini yiyor, kurbanlarına acı çektirmekten büyük zevk duyuyor ve bunları din adına yaptığını düşünüyordu. Kendisine de çeşitli işkenceler uyguluyor, kendi idrarını içip, çivili sopayla kendini dövmek, kasıklarına iğne batırmak gibi cinsel ve fiziksel işkencelerle, günahlarından ötürü kendisini cezalandırdığına inanıyordu. |
| |
1881 | |
1897 | Oscar Wilde, 1895’ten beri “ahlak dışı yaşam” suçlamasıyla kürek cezası çekmekte olduğu Reading Zindanı’ndan tahliye oldu. |
1898 | İngiltere’nin hukukçu başbakanlarından olan William Ewart Gladstone yaşamını yitirdi. (29 Aralık 1809 – 19 Mayıs 1898) Liberal Parti adına 1868’den 1894’e kadar üç dönemde 12 yıl görev yaptı. Oxford’dan mezun oldu. Avukat olmayı planlarken, 1832’de milletvekili seçildi ve siyasete atıldı. Reformculuğu ile ön plana çıktı. 1877-1880 yıllarında Glaslow Üniversitesi(The University of Glasgow) rektörlüğü yaptı. (Bknz: Açılış konuşması) |
1919 | Kurtuluş Savaşının 19 Mayıs 1919 tarihinde başladı. |
1920 | TBMM, Damat Ferit ile arkadaşlarının yurttaşlıktan çıkarılmasına karar verdi. |
1921 | Amerikalı hukukçu ve politikacı Edward Douglass White Jr. yaşamını yitirdi. (3 Kasım 1845-19 Mayıs 1921) Louisiana Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra New Orleans’ta avukatlık yaptı. Louisiana Senatörü olarak Kongre’de çalıştıktan sonra 9. ABD Yüksek Mahkeme Baş Yargıcı olarak görev aldı. Antitröst hukukunun Akıl Kuralı standardını formüle etmesiyle tanındı.
|
1923 | Malezyalı hukukçu ve siyasetçi Peter Lo Sui Yin doğdu. (Ölümü: 1 Ocak 2020) Victoria Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. 1956’da Baro’ya kabul edildi ve hukuktan mezun olup hukukçu olmaya hak kazanan ilk Sabahan oldu. 1957 ve 1961 yılları arasında Sandakan’daki Singapur hukuk firması Donaldson&Burkinshaw için çalıştı. 1961’de Donaldson & Burkinshaw’dan kendi hukuk bürosunu kurmak için ayrıldı. Kurduğu büro hala hukuk firması olarak varlığını sürdüren ilk Sabah hukuk bürosu oldu. Sabah Kamu Hizmetleri Komisyonu üyesi olarak atandı. 1965’ten Mayıs 1967’ye kadar Sabah’ın 2. Başbakanı olarak görev yaptı. 1963’ten 1978’e kadar yeni Malezya için Parlamento Üyesi olarak görev yaptı. |
1924 | Türk-Irak sınırı konusunda Türkiye –İngiltere görüşmeleri İstanbul’da başladı. Haliç Konferansı olarak diye adlandırılan görüşmelerden sonuç çıkmayınca, konu Milletler Cemiyeti‘ne götürüldü. |
1926 | Amerikalı siyasetçi ve insan hakları savunucusuydu Malcolm X doğdu. (Ölümü: 21 Şubat 1965) Gelmiş geçmiş en etkili Siyahi Amerikalılardan biri oldu. Suikast sonucu öldürüldü. |
| |
1926 | Finlandiya ile yapılan dostluk antlaşmasının onaylanmasına dair kanun” 5 Ocak 1926’da kabul edilmişti. Finlandiya anlaşmayı, 19 Mayıs 1925’te onayladı. |
1928 | |
1931 | |
| |
1931 | Alman düşünür ve toplumbilimci Alfred Schmidt, dünyaya geldi. Frankfurt Goethe Üniversitesi’nde filoloji, felsefe ve sosyoloji okudu. Doktorasını 1962 yılında, Marx’ta Doğa Kavramı/The Concept of Nature in Marx) ile aldı. Schmidt 1972 Frankfurt Üniversitesi’nde felsefe ve sosyoloji profesörü olarak görev yaptı. Uluslararası PEN üyesi ve Schopenhauer Derneği’nin onursal üyesiydi. Frankfurt okulunun kurucuları Max Horkheimer ve Theodor W. Adorno’nun öğrencisiydi. 28 Ağustos 2012’de yaşamını yitirdi. |
1938 | Atatürk son defa 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsızlığına rağmen- Güney gezisine çıktı. |
1939 | Hatay sınırına dair Antakya Protokolü imzalandı. Milletler Cemiyeti Sınır Komisyonu, Hatay Devleti sınırlarını belirledi. |
1939 | Azerbaycan asıllı Türk hukukçu, siyasetçi, yazar, gazeteci ve Liberal Kemalizmin kurucusu Ahmet Akif Ağaoğlu yaşamını yitirdi. (Doğumu: Aralık 1869) Paris’te hukuk eğitimi aldı. 1930 yılında Türkiye’nin ilk çok partili hayata geçiş denemesinde Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın teorisyeni olarak Türk siyasetine damgasını vurdu. Bakü‘de Azerbaycan Türkleri arasında milliyetçilik ve Türkçülük bilincinin gelişmesi için çalıştı. Türk Yurdu ve Türk Ocağı cemiyetlerinin kurucuları arasında yer aldı. Ziya Gökalp, Yusuf Akçura gibi isimlerle birlikte Türkçülük akımının önderleri arasına girdi. Mustafa Kemal’e devrimler konusunda danışmanlık yaptı. Parti kapandıktan sonra aktif siyasetten çekildi, ölümüne kadar yazılarıyla milliyetçiliği ve liberal düşünceyi savunmaya devam etti. |
| |
1948 | İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği ile İstanbul Teknik Üniversitesi Talebe Birliği birleşti. Böylece, kısa adı TMTF olan Türkiye Milli Talebe Federasyonu kuruldu. |
| |
1953 | “Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Krallığı ve Yugoslavya Federatif Halk Cumhuriyeti arasında Ankara’da akdedilen Dostluk ve İşbirliği Andlaşması” Türkiye Büyük Millet Meclisinde 18 Mayıs 1953 tarihinde kabul edildi ve Resmi Gazete’nin 19 Mayıs 1953 tarihli sayısında yayınlandı. |
1954 | Amerikalı siyasetçi ve hukukçu Grant Woods dünyaya geldi. (19 Mayıs 1954 – 23 Ekim 2021) |
| |
1960 | Demokrat Parti iktidarının ilan ettiği Sıkıyönetim, 19 Mayıs vesilesiyle halkın Anıtkabir’i ziyaretini 10’ar kişilik gruplarla sınırlandırdı. Anıtkabir ziyareti kısıtlamaları gün boyu süren olaylara sebep oldu. Olaylara yayın yasağı getirildi. |
1964 | Türkiye-Almanya İşgücü Antlaşması, 30 Ekim 1961 tarihinde Batı Almanya ile Türkiye arasında imzalandı. Alman ve Türk Hükümet temsilcileri, 1961 yılında imzalanan sözleşmenin uygulamasından kaynaklanan sorunları çözmek için 19 Mayıs 1964 gününde Bonn’da, Federal Dışişleri Bakanlığı’nda bir araya gelerek yeni bir protokol imzaladı. |
1968 | Avukat Kazım Kolcuoğlu, 19 Mayıs 1968 tarihinde, Prof. Dr. İsmet Sungurbey, Orhan Kemal, Zihni Anadol, Kadri Kaplan, Vecdi Özgüner, Sevinç Özgüner, Şevki Akşit, Engin Ünsal ve Afet Ilgaz’la birlikte İşsizlik ve Pahalılıkla Savaş Derneği İPSD’ni kurdu, dernek çok sayıda yürüyüş, açıklama ve miting yaptı. |
1971 | İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom’un kaçırılması sonrasında Sıkıyönetim’ce hakkında arama kararı çıkarılan yüzlerce kişi gözaltına alındı veya teslim oldu. |
1975 | ABD Senatosu, Türkiye’ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı. |
1979 | 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ün öldürülmesinden dolayı arananlardan Hüseyin Kocabaş; gasp, yaralama vb. olaylardan aranan 6 kişiyle birlikte-Balıkesir’de saklandığı evde yakalandı.
|
1981 | 1981 yılında çıkarılan 2429 sayılı kanun ile 19 Mayıs “Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edildi, tüm resmi kurumlar, okullar ve vatandaşlarca bayram olarak kutlanmaya devam edildi. Atatürk’ün Selanik’te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk Orman Çiftliği’nde, Atatürk’ün evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı. |
1981 | Avrupa Konseyi, 2.Tüketici Koruma Programını kabul etti. 23 Haziran 1986 tarihinde yürürlüğe giren “Tüketiciyi Koruma Politikasına Yeni Hız Kazandırma Programı” çerçevesinde tüketici hakları yeniden gözden geçirilerek Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü tarafından da ilan edilen sekiz evrensel kurala ulaşıldı.DİSK hakkında 12 Eylül öncesinde açılmış olan kapatma davası Sıkıyönetim Mahkemesi’ne devredildi.
|
1982 | |
| |
| |
1989 | Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yapılan kadın toplantısına yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı.Atatürkçü Düşünce Derneği kuruldu.
|
1990 | 12 Eylül Darbesini yapan Kenan Evren’e, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu’nca “Atatürk Uluslararası Barış Ödülü” verildi. Evren, ödülünü Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın elinden aldı. |
1991 | Hırvatistan’da referandum yapıldı. Halkın %94’ü bağımsızlık için oy kullandı. |
1993 | TKEP Genel Sekreteri Teslim Töre ve 10 arkadaşı DGM’de tutuklandı. |
1994 | Fransız filozof ve sosyolog Jacques Ellul dünyaya geldi. (6 Ocak 1912 – 19 Mayıs 1994) Bordeaux Üniversitesi’nde kıdemli tarih ve kurum sosyolojisi profesörlüğü yapmıştır. Kariyeri boyunca 60’tan fazla kitap ve 600’dan fazla makale yayınlamıştır. Eserlerinin çoğu propaganda, teknolojinin toplum üzerindeki etkisi ve din ile politikanın etkileşimini konu almaktadır. |
| |
2001 | Prag Bildirgesi, Bologna Süreci kapsamında, Avrupa’da Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar Zirvesi’nde, 32 ülkenin katılımı ile 19 Mayıs 2001 tarihinde kabul edildi. |
| |
2006 | Avrupa Avukatlık Meslek Kuralları, Avrupa’da Avukatlık Mesleğine İlişkin Temel İlkeler Tüzüğü ve Avrupa’da Avukatların Tabi olduğu Melek Kurallarından oluşmaktadır. Tüzük, üç defa değişikliğe uğramış olup, en son Portekiz, Porto’da 19 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen genel kurul toplantısında yürürlükteki halini almıştır. |
2006 | Türkiye Gençlik Birliği, 19 Mayıs 2006 tarihinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde, 40 üniversiteden 65 öğrenci topluluğunun bir araya geldiği Türkiye Gençlik kurultayı ile kuruldu. |
2006 | Danıştay binasında 17 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen Danıştay Saldırısında Alparslan Arslan’ın silahından çıkan kurşunlarla öldürülen Mustafa Yücel Özbilgin için 19 Mayıs 2006 tarihinde Danıştay’da ve Ankara Kocatepe Camii’nde cenaze töreni düzenlendi. |
2006 | |
2011 | IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, görevinden istifa etti. Strauss-Kahn, otel görevlisi bir kadına cinsel saldırı suçlamasıyla New York’ta mahkemeye çıkarıldı. Kahn, kefaletle serbest bırakıldı. |
2017 | Iraklı hukukçu, politikacı ve yazar Noşirvan Mustafa yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1944) Viyana Üniversitesi‘nde Uluslararası Hukuk eğitimi aldı. |
2019 | Şilili hukukçu, siyasetçi, eski atlet, ve yazar Carlos Altamirano Orrego yaşamını yitirdi. (Doğumu: 18 Aralık 1922) Şili Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. Burada kamu maliyesi ve hukuk profesörü olarak görev yaptı. 1946 ve 1947 Güney Amerika Atletizm Şampiyonasında yüksek atlama etkinliğinde madalya kazandı. Şili Sosyalist Partisi’ni 1961-1965’te Temsilciler Meclisi’nde, 1965-1973’te Senato’da temsil etti. Augusto Pinochet’nin 1973’teki darbesinden sonra Şili’den kaçtı, 1993 yılına kadar Küba, Doğu Almanya ve Fransa’da sürgün olarak yaşadı. |
| |
| |
| |
| |
| |
2025 | Kadınların evlenirken eşinin kütüğüne “taşınması”, boşandığında baba kütüğüne “iadesi” uygulamasının iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuruldu. 2020 yılında bu uygulamanın iptali için avukat Ömer Çakırgöz ve eşinin açtığı davada mahkeme norm denetimi amacıyla ve düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurulmasına karar verdi. |
2025 | İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) yönelik “yolsuzluk” soruşturmasında tutuklanan şüpheli Ahmet Çiçek’in, etkin pişmanlık kapsamında ifade verdiği öğrenildi. |
2025 | İstanbul Anadolu Adliyesi 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada, avukatlarının Sedat Peker hakkında çıkartılan kırmızı bülteninin kaldırılma talebi reddedildi. |
| |
Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
