Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
Ülkesinde Yerinden Edilmiş Kişilere İlişkin Kılavuz İlkeler, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından hazırlanarak, 30 madde halinde ve 1998 yılında, BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nin kararıyla kabul edilmiştir. Kişilerin zorla yerinden edilmekten korunması, yerinden edildikten sonra bu kişilere korunma ve destek sağlanması ve bu kişilerin geri dönüşü, yeniden yerleştirme ve toplu entegrasyon, başlıkları altında devletlere yol gösterecek ilkeler belirlenmiştir. Metin, Türkçe’ye Doç. Dr. Kerem Altıparmak tarafından kazandırılmıştır. İlkelerin amaçlarından en önemlisi, ülke içinde yerinden edilmiş kişiler için gerekli yasal ve kurumsal çerçeveleri geliştirmektir. Yol Gösterici İlkeler, hükümetlere, yetkili makamlara, hükümetlerarası kuruluşlara ve STK’lara ülke içinde yerinden edilmiş kişilerle ilgili uygulama ve …
Eylül, 2025
Haziran, 2025
- 28 Haziran
Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme
Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme, diğer adıyla 1951 Mülteci Sözleşmesi (The 1951 Refugee Convention) , 28 Temmuz 1951 tarihinde ilk olarak 12 ülke tarafından imzalanan çok uluslu bir Birleşmiş Milletler sözleşmesidir. Sözleşme genel olarak mültecilerin hukuki durumunu, sığınma hakkını, sığınma hakkı almış kişilerin haklarını ve bu kişilere sığınma hakkı veren ülkelerin hukuki sorumluluklarını belirlemektedir. Cenevre Konvansiyonları, 10 Aralık 1948 tarihinde ilan edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin ardından Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen en önemli belgelerdendir. Sözleşmelerin başında Evrensel Beyannameye kuvvetli atıf yapılmakta, yapılan düzenlemelerin insanlığın ortak barışına hizmet edeceği vurgulanmaktadır. “Cenevre’de 28 Temmuz 1951 tarihinde imzalanmış olan Mültecilerin …
- 22 Haziran
Mültecilere Karşı Muameleye İlişkin İlkeler
Mültecilere Karşı Muameleye İlişkin İlkeler, Asya-Afrika Hukuksal Danışma Komitesi tarafından 1966 yılında Bangkok’ta düzenlenen sekizinci oturumda kabul edilmiş olan insan hakları belgelerindendir. Mültecilere Karşı Muameleye İlişkin İlkeler 1. Madde “Mülteci” teriminin tanımı Mülteci ırk, renk, din, siyasi inanç ya da belirli bir toplumsal gruba mensubiyeti yüzünden zulüm ya da haklı bir temele dayanan zulme uğrama korkusu nedeniyle: (a) vatandaşı olduğu Devleti, ya da milliyetine mensup olduğu Ülkeyi veya bir vatandaşlığa sahip değilse sürekli ikamet ettiği Devlet ya da Ülkeyi terk eden; veya, (b)böyle bir Devlet ya da Ülkenin dışında iken; buraya geri dönmesi ya da korumasından yararlanması mümkün olmayan ya …
Şubat, 2025
- 14 Şubat
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Tüzüğü
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Tüzüğü, 14 Aralık 1950 tarihinde yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda alınan kararla kabul edilmiştir. Tüzük; 2. Dünya Savaşından sonra sayısı milyonları bulan mültecilere yardım etmek amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1950 yılında kurulan Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin görevlerini, kurumsal yapısını ve çalışma prensiplerini oraya koyan yasal metindir. Mülteciler Yüksek Komiserliği statüsünde, bu teşkilatın himayesine girecek mültecilerin tarifi yapılmıştır. Tüzüğün odak noktası, mülteci statüsündeki insanların en temel haklarının korunması, bulundukları ülkede bu hakların yenilenmesi, yaşama hakkı, işkence ya da ayrımcılığa maruz kalmamaları, insan onuruna ve ailelerinin korunmasına saygıyı sağlamaktır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği(UNHCR) kurulmadan önce bu görevi Birleşmiş Milletler …
Ocak, 2025
- 11 Ocak
Mültecilerin Hukuk Statüsüne İlişkin 1967 Protokolü
Mültecilerin Hukuk Statüsüne İlişkin 1967 Protokolü, 4 Ekim 1967 tarihinde imzalanmış olan uluslararası mülteci hukuku sözleşmesidir. Protokol, 1951 Birleşmiş Milletler Mültecilerin Statüsüne İlişkin Sözleşmenin 1 Aralık 1951 tarihinde imzalanmasının ardından uluslararası toplum tarafından kabul edilmiş önemli bir metindir. 1967 Protokolü coğrafi ve zamana dayalı kısıtlamaları kaldırarak mülteciler bakımından daha korunaklı bir hukuki düzen getirmiştir. Türkiye, Bakanlar Kurulu’nun 1 Temmuz 1968 tarihli kararı ile Protokole katılmıştır. Ancak 1951 Sözleşmesi ile getirdiği coğrafi kısıtlamayı kaldırmamış ve günümüze kadar muhafaza etmeye devam etmiştir. Türkiye’nin sözleşmeye coğrafi kısıtlama şartıyla taraf olması, Avrupa Konseyi üyesi olan ülkeler haricinde Türkiye’ye gelen sığınmacılara mülteci statüsü tanınmaması sonucu …
Aralık, 2024
- 19 Aralık
Devlete Sığınmaya İlişkin Beyanname
Devlete Sığınmaya İlişkin Beyanname, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 14 Aralık 1967′ tarihinde kabul edilmiştir. Devlete Sığınmaya İlişkin Beyanname Genel Kurul, Sığınma hakkına ilişkin Beyanname ile ilgili olarak 19 Aralık 1962 tarihli 1839 (XVII), 20 Aralık 1965 tarihli 2100 (XX) ve 16 Aralık 1966 tarihli 2203 (XXI) sayılı kararları hatırlayarak, 21 Kasım 1959 tarihli 1400 (XIV) sayılı Genel Kurul kararına uygun olarak; Uluslararası Hukuk Komisyonu tarafından başlatılan yasa oluşturma çalışmalarını göz önünde bulundurarak, Aşağıdaki Beyanname’yi kabul eder: Genel Kurul, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nda beyan edilen hedeflerin, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, bütün uluslar arasında dostça ilişkiler geliştirmek ve ekonomik, toplumsal, kültürel …
- 1 Aralık
Mülteci Hukukunda Çocukların Statüsü
Mülteci Hukukunda Çocukların Statüsü isimli eser, Gedik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Nurşin Küçükyazıcı tarafından yayına hazırlanarak Adalet Yayınevi tarafından 2020 yılı Şubat ayında okuyucu ile buluşturulmuştur. Mülteci Hukukunun tarihsel gelişimi paralelinde mültecilik ve sığınmanın üst başlık olarak sunulduğu eserde öncelikle mülteciliğin ortaya çıkış öyküsü anlatılmış ve kavram detaylı şekilde izah edilmiştir. Mülteci kavramının tanımlandığı ve düzenlendiği uluslararası belgeler kitapta sıralanmış, kavramın ortaya çıktığı Milletler Cemiyeti döneminden Birleşmiş Milletler dönemine geçiş ve sonraki düzenlemeler kronolojik olarak sıralanmıştır. Birleşmiş Milletler sonrası imzalanan 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme’den önceki dönem özetlenmiş, sözleşmenin getirdiği yeni statü tanımlanmıştır. 1967 Tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsü ile …
Ekim, 2024
- 31 Ekim
Dublin Tüzüğü
Dublin Tüzüğü(Dublin Konvansiyonu-Dublin II Regulation) Avrupa Birliği üyesi devletlerin sığınma başvurularında üye ülkelerin nasıl bir uygulamada bulunacaklarını belirleyen yasadır. Tüzük, 18 Şubat 2003 tarihinde, Avrupa Konseyi Tüzüğü olarak kabul edilmiştir. AB üyesi olmayan üçüncü ülke vatandaşların üye devletlerden birine yaptığı iltica başvurusunun incelenmesinden sorumlu üye devletin belirlenmesi, uyulacak kurallar, kriter ve mekanizmalar bu tüzük ile belirlenmiştir. Dublin Tüzüğü KONSEY TÜZÜĞÜ (AT) 343/2003, 18 Şubat 2003 Dublin Tüzüğü, daha önceleri ise Dublin Konvensiyonu Avrupa Birliği üyesi devletlerin sığınma başvurularında üye ülkelerin nasıl bir uygulamada bulunacaklarını belirleyen yasa. Sözleşmenin en önemli maddesi, sığınma başvurusunda bulunan kişinin AB’ye giriş yaptığı ülkenin başvuruyu değerlendirmekten sorumlu olacağına …
Aralık, 2023
- 27 Aralık
Geri Göndermeme İlkesi Hakkında Tutum Belgesi – Mülteci Hakları Koordinasyonu
Geri Göndermeme İlkesi Hakkında Tutum Belgesi, Mülteci Hakları Koordinasyonu tarafından 31 Temmuz 2019 tarihinde ilan edilmiştir. Mülteci Hakları Koordinasyonu, İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD) KAOS Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL), Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der) ve Yurttaşlık Derneği (YD) tarafından 15 Mart 2010 tarihinde kurulmuştur Koordinasyon; yaşadıkları ülkelerden zulüm ve savaştan kaçıp Türkiye’ye sığınan mülteci durumundaki kişilere Türkiye’nin uluslararası hukuktan gelen yükümlülüklerine uygun bir şekilde koruma sağlanması için çalışmalar yürüten insan hakları örgütlerinden oluşmaktadır. Kamuoyu ve karar vericiler nezdinde farkındalık oluşturmak, göç ve iltica alanındaki politika oluşturma süreçlerine insan hakları perspektifiyle müdahil …
Ekim, 2023
- 24 Ekim
Mülteciler ve Diğer Zorla Yerinden Edilmiş Kişilerin İşgücü Piyasasına Erişimi İçin Rehber İlkeler
Mülteciler ve Diğer Zorla Yerinden Edilmiş Kişilerin İşgücü Piyasasına Erişimi İçin Rehber İlkeler, ILO(International Labour Organization) tarafından yayınlanmıştır. İlan edilen ilkeler, ILO Üye Devletler ile işçi ve işveren örgütlerine yönelik olarak düzenlenmiş olup bağlayıcı olmayan ve rehberlik içeren prensiplerdir. İlkeler; işgücü piyasalarına erişim için yönetişim çerçeveleri, kapsayıcı işgücü piyasaları için ekonomi ve istihdam politikaları, çalışma hakları, fırsat ve muamele eşitliği, ortaklık, koordinasyon ve uyum, gönüllü dönüş ve dönenlerin yeniden entegrasyonu konularını kapsamaktadır. Mülteciler ve Diğer Zorla Yerinden Edilmiş Kişilerin İşgücü Piyasasına Erişimi İçin Rehber İlkeler Giriş Dünyanın her yerinde, çatışma, şiddet ve insan hakları ihlalleri nedeniyle zorla yerinden edilme vakaları, …
Haziran, 2023
- 20 Haziran
20 Haziran Dünya Mülteciler Günü – Dünya Mülteci Günü
20 Haziran Dünya Mülteciler Günü (Dünya Mülteci Günü), Birleşmiş Milletler tarafından her yılın 20 Haziran gününde dünyanın her bölgesindeki mültecilerin sorunlarını gündeme getirmek amacıyla düzenlenmektedir. (Bknz: Hukuk ve Demokrasi Günleri) 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü, 1951 yılında düzenlenen Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme‘nin 50. yılında kutlanmaya başlanmıştır. #DünyaMültecilerGünü (#WorldRefugeeDay) ilk kez 20 Haziran 2001 yılında kutlanmıştır. Sözleşmeye göre, mülteci; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden, zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen yahut tabiiyeti yoksa ve …
- 20 Haziran
Muhacir ve Mültecilere Bahşolunan Muafiyetin Tatbik Şekli Hakkında Tamim
Muhacir ve Mültecilere Bahşolunan Muafiyetin Tatbik Şekli Hakkında Tamim, 2510 Numaralı İskan Kanununa dayanılarak 26 Haziran 1937 tarihinde kabul edilerek 13 Aralık 1937 tarihli Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İskan Kanunundaki tanıma göre; “Türkiye’de yerleşmek amacıyla tek başına ya da topluca gelmek isteyen ve özellikle Türk soyundan olan ya da Türk kültürüne ait kimseler” muhacir sayılmış ve İçişleri Bakanlığının göstereceği mahallere yerleştirilmişlerdir. Bu kişilere çeşitli vergi muafiyetleri getirilmiş ve kendilerine kanunun öngördüğü miktarlarda arsa ve toprak tahsis edilmiştir. Tamim ile, muhacirlere, yerleştikleri iskan bölgelerine göre beş ve üç yıllık mutlak vergi muafiyeti getirilmiştir. Muhacir ve Mültecilere Bahşolunan Muafiyetin Tatbik Şekli …
Kasım, 2021
- 13 Kasım
Yaşadığı Ülkenin Uyruğunda Olmayan Kişilerin İnsan Hakları Bildirisi
Yaşadığı Ülkenin Uyruğunda Olmayan Kişilerin İnsan Hakları Bildirisi, Birleşmiş Milletler tarafından 13 Aralık 1985 tarihinde kabul ve ilan edilmiştir. Yaşadığı Ülkenin Uyruğunda Olmayan Kişilerin İnsan Hakları Bildirisi BAŞLANGIÇ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Herkesin ırk, cinsiyet, dil ve din ayrımı gözetmeksizin insan hakların ve temel özgürlüklerine evrensel saygıyı ve uygulamasını teşvik eden Birleşmiş Milletler Şartını gözeterek, Bütün insanların onurları ve hakları bakımından eşit ve özgür doğduklarını ve herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya diğer bir görüş, ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet, doğum veya diğer bir statü gibi bir ayrım gözetilmeksizin bu Bildiride yer alan bütün haklara ve özgürlüklere …
Ocak, 2021
- 27 Ocak
Arap Ülkelerindeki Mültecilerin Durumunu Düzenleyen Arap Birliği Sözleşmesi
Arap Ülkelerindeki Mültecilerin Durumunu Düzenleyen Arap Birliği Sözleşmesi, 1994 yılında kabul edilmiştir. (Arab Convention on Regulating Status of Refugees in the Arab Countries Adopted by the League of Arab States) Sözleşme Arap Birliği tarafından kabul edilen insan hakları sözleşmelerindendir. Birlik konseyi BM Sözleşmesi’ni, Arap ülkelerinde mültecilerin durumunu düzenleyen Arap Sözleşmesi taslağını, Daimi Hukuk Konseyi’nin 30/01-02/02/94 tarihleri arasındaki toplantılarında aldığı tavsiye kararlarını, ve Hukuksal İşler Konseyi’nin tavsiye kararlarını inceledikten sonra 1. Aşağıda 1,2,3,4,5,6,7,8 biçiminde yer alan, Arap ülkelerinde mültecilerin durumunu düzenleyen Arap Sözleşmesi’ni onaylamaya; 2. Arap Ülkeleri Birliği Genel Sekreterini, Arap devletlerini Sözleşmeyi imzalamaya çağırma konusunda yetkilendirmeye karar vermiştir. Bağlılık 1.Birlesik …
