Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
28 Mart – Hukuk Takvimi / Hukuk Tarihinde Önemli Olaylar
1743 | Nicolas de Condorcet olarak da bilinen Fransız filozof ve matematikçi. Liberal ekonomi, anayasal hükûmet, parasız ve eşit kamu eğitimi, kadınlar ve tüm ırklardan insanlar için eşit hakları destekleyen düşünceleriyle bilinen Aydınlanma Çağı düşünürlerinden Marie Jean Antoine Nicolas de Caritat, devrim sonrasında tutuklu olarak bulunduğu hapishanede öldü. (17 Eylül 1743 – 28 Mart 1794) |
199 | 1789 Fransız Devrimi sırasında kadın hakları savunucusu olarak öne çıkan Hollandalı Etta Palm d’Aelders (Nisan 1743-28 Mart 1799) yaşamını yitirdi. Gerçeğin Dostları Konfederasyonu olarak bilinen kadın kulüplerinin kurucusuydu. |
1851 | Felsefe profesörü ve Portekiz Cumhurbaşkanı Bernardino Machado (Bernardino Luís Machado Guimarãoes) dünyaya geldi. (Ölümü: 29 Nisan 1944) 1915-16 ve 1925-26 dönemlerinde Portekiz cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. |
1862 | Nobel Barış Ödülü sahibi hukukçu ve Fransız devlet adamı Aristide Briand doğdu. (Ölümü: 7 Mart 1932) Paris Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. 1894’te Nantes’teki emekçiler kongresinde Jules Guesde’nin taraftarlarına karşı işçi sendikası fikrinin kabulünü sağladı. 1905 tarihli ayrılma yasasının hazırlanmasıyla görevli komisyonun muhabirliği görevine atandı. 1912’de Adalet Bakanı olarak görev yaptı. Üçüncü Fransız Cumhuriyeti döneminde Fransa başbakanı olarak on bir dönem görev yaptı. |
1868 | Sovyet Rus yazar ve sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü Maksim Gorki doğdu. (Ölümü: 18 Haziran 1936) |
1870 | Osmanlı Devleti, Bulgar Kilisesi’nin bağımsızlık hakkını tanıdı. |
1883 | Türk hukuk tarihine adını altın harflerle yazdırmış bir hukukçu, akademisyen, ordinaryüs profesör ve yazar Mehmet Tahir Taner Eskişehir’de dünyaya geldi. (D. 28 Mart 1883, Eskişehir – Ö. 12 Eylül 1962, İstanbul) |
1910 | İstanbul’da ilk kez bir trafik kazası meydana geldi. |
1921 | Düğünlerde Men’i İsrafat Kanunu, 25 Kasım 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 55 kanun numarası ile kabul edildi ve 28 Mart 1921 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. |
1930 | Türkiye, yabancı ülkelerden Türkiye’nin kentlerinin Türkçe adlarını kullanmalarını resmen talep etti. Bu tarihten sonra Posta İdaresi, Angora veya Constatinople olarak adreslenmiş mektupları, Ankara ve İstanbul’a ulaştırmamaya başladı. |
1945 | Filipinli avukat ve Filipinler’in 16. devlet başkanı Rodrigo Duterte doğdu. San Beda Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. 1977’den 1979’a kadar Davao City’deki Şehir Savcılığı Ofisinde özel danışman oldu. 1979’dan 1986’ya kadar şehir savcı yardımcısı olarak görev yaptı. 1998 yılında Filipin Temsilciler Meclisi Üyesi oldu. 2010 yılında Davao Belediye Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı ve 2013 yılında Belediye Başkanı oldu. 2016’da Filipinler’in 16. Başkanı seçildi. |
1947 | Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu kuruldu. |
1950 | Türkiye, İsrail’i resmen tanıdı. |
1961 | 1960 darbesinin ardından hazırlanan Yeni Anayasa’nın halkoyuna sunulması hakkındaki kanun kabul edildi. |
1962 | 1960 yılında Askeri Yönetim tarafından görevlerinden uzaklaştırılan 147 öğretim üyesinin görevlerine dönmelerine olanak sağlayan kanun, 28 Mart 1962 tarihinde TBMM‘de kabul edildi. askeri yönetimin görevden aldığı ve 147’ler olarak bilinen akademisyenler görevine iade edildi. |
1963 | 22 Mart’ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar’ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesine ilişkin karar kaldırıldı. |
1965 | Amerika Birleşik Devletleri’nin Alabama Eyaletinde, Martin Luther King’in önderliğinde 25 bin kişi sivil haklar için yürüyüş yaptı. |
1966 | Cemal Gürsel’in Cumhurbaşkanlığı süresi bitti, yerine Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı seçildi. |
1966 | Nazım Hikmet’in Dört Hapishaneden adlı kitabı toplatıldı. |
1970 | Dağıttıkları broşür ve yapıştırdıkları afişlerlerle “Askerleri suç işlemeye tahrik ettikleri” gerekçesiyle Dev-Genç üyesi 6 SBF öğrencisi için gıyabi tutuklama kararı verildi. Dev-Genç Başkanı Atilla Sarp da Kara Kuvvetleri Mahkemesi’nce tutuklanmıştı. |
1972 | Ankara Savcılığı’nın, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının ölüm cezalarının infazına dair görüş istediği Sıkıyönetim Mahkemesi “infazların yapılması” yönünde karar aldı.THKO Davası’nda Askeri Savcı, Nahit Tören ve 3 sanık için ölüm cezası, 13 sanık için de çeşitli hapis cezaları istedi. |
1973 | Mahkumiyet kararı Askeri Yargıtay’ca tekrar bozulup tahliye edilen SBF eski dekanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal, 3 hafta önce tekrar göreve başladığı SBF’de birinci sınıfta ilk dersini verdi. |
1974 | Cumhuriyet Savcılığı, başrolünde Fransız oyuncu Alain Delon’un oynadığı Yasak Duygular adlı filimin gösterimini müstehcen olduğu gerekçesiyle yasakladı. |
1977 | İzmir Buca Cezaevi’nde isyan çıktı, 20 mahkum kaçtı. |
1981 | Devlet Başkanı Kenan Evren 27 Mayıs ve 1 Mayıs’ın resmi tatil olmaktan çıkarılmasına ilişkin açıklama yaptı: ”27 Mayıs bayramını vatandaşlar arasında kardeşlik sevgisini yerleştirmek için kaldırdık. 1 Mayıs bahar bayramıdır, ama komünistlerin gövde gösterisi yaptığı bir bayram haline gelmişti.” |
1983 | Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) Davası’nda Genel Başkan Doğu Perinçek savunmasını yapmaya başladı. |
1983 | Cumhuriyet’in başyazarı Nadir Nadi ile Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin’in, Nadir Nadi’nin bir yazısından dolayı yargılanmasına devam edildi. |
1984 | 107 sanıklı Antalya Kurtuluş Davası’nda 4 sanık ölüm, 4 sanık müebbet, 66 sanık 2-20 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı. |
1995 | İHD İstanbul Şubesi eski yöneticilerinden Avukat Eren Keskin, 1993’de Özgür Gündem’de yayınlanan ve daha önce Belçika Parlamentosu’na sunduğu “Dünyanın Kürt Halkına Borcu Var” başlıklı bildiri nedeniyle TMY 8.maddeden 2 yıl 6 ay hapis 300 bin TL para cezasına çarptırıldı. |
1996 | ÇGD YK üyesi Ahmet Şık, polisin yaka numarası taşımasına yönelik kampanya başlattıklarını söyledi. |
1996 | Kişilerin Zorla Kaybolmaları Üzerine Amerikalılararası Sözleşme, Amerikan Devletleri Örgütü Genel Kurulu tarafından 9 Haziran 1994 tarihinde kabul edildikten sonra 28 Mart 1996 tarihinde yürürlüğe girdi. |
1996 | Adalet Bakanı Mehmet Ağar, kaldırılması tartışmalarının yapıldığı Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nin artık “ihtisas mahkemeleri” haline geldiğini, 62 yeni DGM daha kurulması gerektiğini söyledi. |
1997 | Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi kuruldu. Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu’na, 4142 sayı ve 5 Haziran 1996 tarihli Kanun (Madde 2) ile eklenen Ek Madde 38) daha sonra, 28 Mart 1997 tarih ve 97/9515 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile üniversiteye bağlı bir Hukuk Fakültesi kurulması kararlaştırıldı. |
2000 | Hakkında TCK’nın 312. maddesinden kesinleşmiş hapis cezası bulunan İHD eski Genel başkanı Akın Birdal, cezasının infazının ertelenmemesi üzerine cezaevine girdi. |
2000 | Adana Cumhuriyet Savcısı Sacit Kayasu, 28 Mart 2000 tarihinde, Eski Genelkurmay Başkanı, Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül 1980 askeri darbesinin baş sorumlusu Kenan Evren hakkında, Türk Ceza Kanunu’nun 146. ve 147. maddeleri uyarınca iddianame düzenledi. |
2003 | Meclis’teki bütçe görüşmelerinde iktidar tarafından verilen bir önergeyle, kamu ihalelerinin en büyük kalemini oluşturan enerji ihaleleriyle Hazine taşınmazlarının satış-kiralama işlemleri Kamu İhale Yasası kapsamı dışına çıkarıldı. |
2003 | Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Kürtçe isimle ilgili açılan davada, ismini özgürce seçmenin temel bir kişilik hakkı olduğunu vurgulayarak ismin düzeltilmesi ya da değiştirilmesi için dava açılabileceğine hükmetti. |
2003 | Kapatılan DEP’in eski milletvekilleri Leyla Zana, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak’ın Ankara 1. No’lu DGM’de yeniden yargılanmalarına başlandı. |
2003 | Ottawa Sözleşmesi, 146 ülke tarafından imzalandı. Türkiye’nin de imzaladığı bu sözleşmeye ABD taraf değildir. Türkiye Bakanlar Kurulunun 28 Mart 2003 tarihli kararı ile sözleşmeye katılmaya karar verdi. Resmi Gazete’de 14 Nisan 2003 tarihinde yayınlanan karar gereğince Sözleşme, Türkiye açısından 1 Mart 2004 tarihinde yürürlüğe girdi. |
2004 | Yerel seçimlerde Tunceli belediye başkanı seçilen Songül Erol Abdil’in, 81 ilin tek kadın başkanı olduğu açıklandı. |
2005 | İki ayrı cinayet ve tecavüzden haksız yere suçlu bulunan ve 18 yıl hapis yapan Norveçli Fritz Yngvar Moen yaşamını yitirdi. (17 Aralık 1941 – 28 Mart 2005), |
2006 | Amerikalı hukukçu ve devlet adamı Caspar Weinberger yaşamını yitirdi. (Doğumu: 18 Ağustos 1917) Harvard Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü. 1953 yılında Kaliforniya Eyalet Meclisi üyesi oldu. 1962’de Cumhuriyetçi Parti Başkanı olarak görev yaptı. 1969’da Federal Ticaret Komisyonu Başkanı oldu. Daha sonra Yönetim ve Bütçe Dairesi Başkanı görevini üstlendi. 1973 yılında Amerika Birleşik Devletleri Sağlık, Eğitim ve Refah Bakanı olarak görev yaptı. 1981-1987 yılları arasında ABD Savunma Bakanı olarak görev yaptı. |
2006 | AİHM, Bergama’daki altın madeniyle ilgili ikinci davada da Türkiye’yi tazminata mahkûm etti. 2004’teki 10 şikayetçiye 30 bin avro tazminat ödeyen Türkiye’nin bu kez 315 kişiye toplam 945 bin avro ödeyeceği açıklandı. |
2009 | Guyana’nın ilk kadın Cumhurbaşkanı olan Janet Jagan yaşamını yitirdi. (Doğumu: 20 Ekim 1920 – Ölümü: 28 Mart 2009) 17 Mart 1997 – 19 Aralık 1997 arasında başbakanlık ve 19 Aralık 1997 – 11 Ağustos 1999 arasında Cumhurbaşkanlığı yaptı. |
2010 | Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak, yolsuzluk iddiaları nedeniyle İçişleri Bakanlığı tarafından açığa alındı. |
2013 | Muğla 2. İdare Mahkemesi’nde İçişleri Bakanlığı aleyhine açılan Şerzan Kurt davasında karar verildi. Tazminat davası 28 Mart 2013’te sonuçlandı. Mahkeme, “polis memurunun kastla adam öldürme suçundan mahkûmiyetine karar verildiği, bu olayda davalı idarece yürütülen kamu hizmetinin, personelinin kusuru nedeniyle gereği gibi yerine getirilememesi sebebiyle hizmet kusurunun bulunduğu ve meydana gelen zararı tazminle yükümlü olduğu sonucuna” ulaşıldı. Kurt ailesine maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verildi. Kurt, Muğla’da 11-12 Mayıs 2010’da iki öğrenci grubu arasında çıkan olaylarda polis memuru G.Ş. tarafından açılan ateş sonucunda hayatını kaybetmişti. |
2014 | TKP üyeleri, sosyal medyada yayılan “Suriye ile savaşa girilmesine dair ses kayıtları” hakkında suç duyurusunda bulundu. |
2015 | Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde çalışma ofisine dinleme cihazı konulmasıyla ilgili Romanya’da yakalanan ve iade edilmelerine karar verilen eski emniyet müdürü Sedat Zavar ve eski polis memuru İlker Usta İstanbul’a getirildi. |
2017 | New York Güney Bölge Savcılığı, Halkbank Genel Müdür Yardımcılarından Mehmet Hakan Atilla’nın iş adamı Rıza Sarraf davası kapsamında New York’ta tutuklandığını duyurdu. |
2017 | Hrant Dink cinayeti soruşturması kapsamında gözaltına alınan, aralarında gazeteci, emniyet ve jandarma görevlilerinin de bulunduğu 8 şüpheli” silahlı terör örgütüne üye olma” ve” anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlarından tutuklandı. |
2017 | Nelson Mandela ile birlikte ömür boyu hapse mahkûm edilen apartheid karşıtı eylemci Ahmed Kathrada yaşamını yitirdi. (Doğumu: 21 Ağustos 1929 – Ölümü: 28 Mart 2017, Johannesburg) 1946’da sivil itaatsizlik eylemi yaptığı için hapis cezasına çarptırıldı. 1952’de, Adaletsiz Yasalara Karşı Meydan Okuma Kampanyası’na katıldı ve Komünizmin Bastırılması Yasası kapsamında 9 ay hapse mahkum oldu. 1964’te vatana ihanetten ötürü ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. 1968 yılında, Tarih ve Kriminoloji alanında lisansını tamamladı. Uzun yıllar hapiste kaldı, 1989’da serbest bırakıldı. 1994’te Başkan Nelson Mandela’nın danışmanlığına atandı. Dört fahri doktora ve Afrika Ulusal Kongresi’nin verdiği en yüksek ödül olan Isithwalandwe’ya layık görüldü. Nelson Mandela Vakfı’nın mütevelli heyeti olarak görev yaptı. |
2019 | Eski savcı Ferhat Sarıkaya, Yargıtay’ın bozma kararının ardından Ankara 16’ncı Ağır Ceza Mahkemesi‘nde yeniden yapılan yargılama sonucunda tekrar 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Sarıkaya, 28 Mart 2019’daki karar duruşmasında 10 yıl hapis cezasına çarptırılmış, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19’uncu Ceza Dairesi, 15 Ekim 2019’da ilk derece mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuş ancak Yargıtay 3’üncü Ceza Dairesi, 4 Sarıkaya’nın etkin pişmanlık hükümlerinden yararlandırılması gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuştu. Sarıkaya, Yargıtay’ın bozma ilamına uyulmasını isterken Mahkeme heyeti, kararında direndi ve tutukluluk halinin devamını kararlaştırdı. |
2025 |
|
