30 Eylül – Hukuk Takvimi

Nazi Almanyası’nda Bilim, Eğitim ve Ulusal Kültür Bakanı Bernhard Rust doğdu. (Ölümü: 8 Mayıs 1945) Alman filolojisi ve felsefe alanında doktora yaptı. 1908’de Hannover Ratsgymnasiumu’nda lise öğretmeni oldu. I. Dünya Savaşı esnasında orduya hizmetlerden ve gösterdiği cesaret dolayısıyla kendisine demir haç verildi. 1922’de NSDAP’ye katıldı. Hannover ve Braunschweig’nin Gauleiter’i (bölge lideri) oldu. 1930’da Reichstag üyeliğine seçildi. 1933’te Prusya Eyaletinin Kültür Bakanlığına getirildi. 1 Haziran 1934’te Bilim, Eğitim ve Ulusal Kültür Bakanlığında görev yaptı. Nazizm ideallerine uymak amacıyla Alman eğitim sistemine tekrar şekil vermek üzere çalışmalar yaptı.  Tıbbi deney için mahkûmların kullanımına bakan ulusal bir araştırma merkezinin yöneticisiydi. Almanya’nın yenilgisinden sonra intihar etti. Birleşmiş Milletler savaş suçu komisyonu, İnsan kobayı teşrihi olarak tanımlandığı suçlar için onu suçlu buldu.

Aydın-İzmir demiryolu hattında 31 Ağustos’ta başlayıp sorumlular tutuklanınca sona eren grev tekrar başladı. İşçilerin Develiköy İstasyonu’nda treni raydan çıkarmaları üzerine sevk edilen askerler sosyalist ‘Irgat’ gazetesi muhabiri Koncamani ve birkaç işçiyi tutukladı. Tutuklular 1 ekimde İzmir’den gelen bir tabur askerle hükümet hapishanesine nakledildi.

Prof. Dr. Mümtaz Soysal ile cezaevinde evlenen sosyolog ve bilim insanı Sevgi Soysal doğdu. (Ölümü: 22 Kasım 1976)

Mao Zedung Çin Halk Cumhuriyeti başkanı seçildi. Zedong, 2008 yılında yapılan bir araştırmada hakkında en çok eser yazılan ilk 100 kişi listesinde 15. sırada yer alan liderdir.  Mao, Büyük İleri Atılım  Sağcı Karşıtı Hareket  Sosyalist Eğitim Hareketi Kültür Devrimi gibi isimler verdiği, ortaklaştırmayı da kapsayan çeşitli sosyo-ekonomik projeler geliştirdi. Bu projeler sayesinde güçlü, müreffeh ve eşitlikçi bir Çin yaratmayı hedefledi. Mao hakkındaki tartışmalar ölümünden yıllar sonra bile hâlâ devam etmektedir. Taraftarlarına göre Mao, büyük bir devrimci önderdir ve görüşleri Marksizm’in gelişmiş yorumunu oluşturur. Çin’deki destekçileri, Mao’yu 20. yüzyıldaki büyük Çin devletini yaratan siyasi ve askeri lider olarak görürler. Çin’de hâlâ resmen saygı görmekle birlikte ölümünden sonra Çin siyaseti üzerine olan etkisi giderek azalmıştır.

Uluslararası Çeviri Günü, çevirmenlerin azizi olarak kabul edilen İncil çevirmeni Aziz Jerome adına her yıl 30 Eylül’de düzenlenen kutlanmaya başlandı. Kutlama ilk başladığı 1953 yılından bu yana FIT (International Translation Federation – Uluslararası Çeviri Federasyonu) tarafından düzenlenmektedir. 

Devlet Planlama Teşkilatı kuruldu. 91 sayılı Devlet Planlama Teşkilatının Kurulması Hakkındaki Kanun, 5 Ekim 1960 tarih ve 10621 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak kabul edildi. DPT Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasını hızlandırmak için kurulan ve 1960-2011 yılları arasında faaliyet gösteren olan kurumdur.

Açık Deniz Sözleşmesi, 1958 Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri kapsamında 29 Nisan 1958 tarihinde imzalandı ve 30 Eylül 1962 tarihinde yürürlüğe girdi. Türkiye, Açık Deniz Sözleşmesi’ne taraf olmamıştır. 1958 Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri; Balıkçılık ve Açık Denizin Canlı Kaynaklarının Korunması Hakkında Sözleşme, Kıta Sahanlığı Sözleşmesi, Açık Deniz Sözleşmesi ve Kara Suları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi olmak üzere dört ana sözleşmeden oluşmaktadır.

İstanbul Profilo Fabrikası’nda 10 işçinin işten çıkarılmasını protesto eden işçilerle Polis arasında çatışma yaşandı. Yakup Keser adlı işçi öldü, 5 kişi yaralandı ve yüzlerce işçi tutuklandı. Profilo’da ki çatışmanın ardından jandarma araya girdi ve işçilerin askeri araçlara bindirilip evlerine nakledilmesinde anlaşmaya varıldı. Ancak evlerine götürülecekleri vaadiyle araçlara bindirilen işçiler Gayrettepe Emniyet Müdürlüğü’ne götürülüp polislere teslim edildi.

Uygarlık Tarihi dersinden dolayı yargılanan Server Tanilli mahkemede yaptığı savunmasında ‘Bilim adamının mahkemelere karşı sorumluluğu var mıdır? Hayır. Bilim adamı bilimsel görevini yerine getirirken, mahkemelere karşı hesap vermez’ dedi.

Milli Güvenlik Konseyi Çanakkale Zincirbozan’da zorunlu ikamete tabi tutulan 16 siyasinin serbest bırakılmasına karar verdi.

17 Eylül’de gözaltına alınan TKP/ML üyesi Hasan Hakkı Erdoğan’ın sorguda işkenceyle öldürüldüğü açıklandı.

Ulucanlar Operasyonu’na tepki olarak çeşitli cezaevlerinde rehin alınan 72 gardiyan serbest bırakıldı. Ulucanlar Cezaevinde ölen mahkumlardan Ümit Altıntaş, Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi, anmaya gelenler gözaltına alındı.

Cezaevinin Aşırı Kalabalıklaşmasına Dair Kurallar; Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Üye Devletlere, Cezaevinin Aşırı Kalabalıklaşması ve Cezaevi Mevcudu Enflasyonu Hakkındaki R (99) 22 sayılı Tavsiye Kararı adıyla Bakanlar Delegeleri Komitesinin 30 Eylül 1999 Tarihli 681’ci Sayılı Bakanlar Komitesince kabul edildi.

Ermeni asıllı Amerikalı avukat Robert George Kardashian yaşamını yitirdi. (Doğumu: 22 Şubat 1944) San Diego Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenim gördü. O. J. Simpson cinayet davasının avukatı olarak ünlendi. Kim Kardashian’ın babasıdır.

İkiz Kulelere yapılan saldırıdan 18 gün sonra 30 Eylül 2001’de Washington, New York, Los Angeles, San Francisco ve Chicago’da on binlerce Amerikalı ABD yönetiminin Afganistan’a misilleme hazırlıklarını eylemlerle protesto etti. Savaş karşıtı gösterilerde ‘Göze göz herkesi kör eder, Şiddet Şiddetle Çözülmez, Savaş sevdiklerimizi geri getirmez’ yazılı pankartlar taşındı.

TRT’nin 500’ü aşkın sözleşmeli çalışanının işine son verilmesi, kurum sanatçıları ve KESK’E bağlı Haber-Sen üyelerince protesto edildi.

Rusya’da küresel ısınmaya set çekmeye yönelik Kyoto Sözleşmesi kabine tarafından kabul edildi.

Cezayir’de yapılan referandumda Barış ve Ulusal Uzlaşma Sözleşmesine yüzde 97.4 oranında ‘Evet’ oyu çıktı. Sözleşme, ülkede yaşanan iç savaşta yer alan İslamcı militanlarla güvenlik güçlerine geniş af getirdi.

ABD Senatosu, ‘yasadışı’ göçmenlere çare olarak Meksika sınırının üçte birinden fazlasına duvar örülmesini onayladı. Meksika Dışişleri Bakanı Luis Ernesto Derbez kararı kınadı.

Yargıtay Başsavcılığı, Fethullah Gülen’in ‘din esaslarına dayalı devlet için yasadışı örgüt kurmak’ iddiasıyla yargılandığı davada Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği ‘beraat’ kararına itiraz etti. Başsavcılık, teşekkülün oluşturulması ile suçun tamamlanacağını bildirdi.

Ekvador’da Devlet Başkanı Rafael Correa’ya karşı emniyet teşkilatına mensup bir grup polisin düzenlediği darbe girişimi engellendi.

Konya’da 2008 yılında 18 öğrencinin öldüğü, Süleymancılara ait kaçak yurt binasının çöküşüne dair davanın duruşmasına devam edildi. Mağdurlardan Zeynep Büşra Demirbaş, mahkemede gaz kokusu alınmasına karşın yetkililerin dışarıya çıkmalarına izin vermediklerini söyledi.

İstanbul’da binlerce kişi 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik yapan yasa tasarısını protesto etti. Protestocular ‘sokak hayvanlarının gözlerden ırak doğal parklara götürülmesi, evde beslenecek hayvan sayısının sınırlandırılması, tehlikeli türlerin barınaklara teslim zorunluluğu’ gibi düzenlemelere karşı çıktı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, demokratikleşme paketi kapsamında başörtüsü yasağının sona erdiğini ve okullarda okutulan “andımız”ın kaldırıldığını açıkladı. 

Filistin devletinin bayrağı, 30 Eylül 2015’te BM Genel Kurulunda alınan karar sonrasında düzenlenen törenle ilk kez Birleşmiş Milletlerde göklere çekildi.

Hukukçu, AİHM ve Uluslararası Adalet Divanı Yargıcı, Eski Dışişleri Bakanı Ali Hüsrev Bozer yaşamını yitirdi. (Doğumu: 28 Temmuz 1925)