30 Kasım – Hukuk Takvimi

1882

Ahmet Arifi Paşa, ikinci kez Danıştay başkanlığına atandı.

1920

30 Kasım 1920‘de Madrit’de Posta Birliği(Dünya Posta Birliği (UPU))’ne dair sözleşme imzalandı. Antlaşma hükümleri 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması ile Türkiye tarafından da kabul edildi.

1922

Mudanya Ateşkes Antlaşması uyarınca, Doğu Trakya’nın teslim işlemleri tamamlandı.

1923

Alman avukat, devlet adamı ve Merkez Partisi’nin lideri Wilhelm Marx, 30 Kasım 1923’te Alman Sansölyesi seçidi, Görevi 15 Ocak 1925’te sona erdi.

1925

Anayasa’nın 6. Maddesi’nde belirtilen “Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir” hükmünün özünü oluşturan “Hakimiyet Milletindir” yazılı levha, 30 Kasım 1925’te Büyük Millet Meclisi kürsüsünün arkasına asıldı. I. Meclis Binasının duvarına asılan “Hakimiyet Milletindir” levhası Hattat Mehmed Hulusi Yazgan tarafından yazılmıştır.

1925

(Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu) Tekke ve Zaviyeler ile türbelerin kapatılmasına ve türbedarlar ile bazı unvanların men ve ilgasına dair kanun yürürlüğe girdi. Bütün tarikatlarla birlikte, şeyhlik, dervişlik, müritlik, dedelik, seyitlik, çelebilik, babalık, emirlik, halifelik, falcılık, büyücülük, üfürükçülük ve muskacılık yasaklandı.

1925

Microsoft’un kurucusu Bill Gates’in babası olan Avukat William Henry Gates doğdu.  (Ölümü : 14 Eylül 2020)

1931

İktisadi Buhran Vergisi Kanunu kabul edildi. Kanun, 30 Kasım 1931 tarihinde kabul edildi ve 1 Aralık 1931 tarihinde Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

1957

13 Aralık 1957 tarihinde Avrupa Konseyine üye devletler tarafından kabul edilen ve Paris’te imzalanan Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi‘nin imza sürecinde, Türkiye tarafından 30 Kasım 1957 tarihinde itiraz-i kayıt mektubu sunuldu. Sözleşme, 18 Kasım 1959 tarihli ve 7376 Sayılı Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesinin Tasdiki Hakkında Kanun ile kabul edilmiş, 26 Kasım 1959 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. .

1958

Fransız Ekvatoral Afrikası içinde yar alan, Çad, Orta Kongo (şimdiki Kongo Cumhuriyeti), Gabon, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eylül 1958’te yapılan referandumda, Fransız Topluluğu içinde özerk olmak yönünde oy kullanmaları sonucunda federasyon dağıldı. Geçici Orta Afrika Cumhuriyetleri Birliği’ni oluşturan bu ülkeler, Ağustos 1960’ta bağımsız oldular.

 1965

“Yön” dergisinde yayınlanan 2 yazısında “devletin emniyetiyle ilgili sırları açıkladığı” gerekçesiyle Doğan Avcıoğlu’nun yargılanmasına başlandı.

1965

Mahkeme kararıyla sahneden kaldırılan “Eşeğin Gölgesi” oyununun yazarı Haldun Taner ile rejisör Çetin İpekkaya savcılıkta ifade verdi.

1966

Kemalist Gençlik Partisi, 30 Kasım 1966 tarihinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kararıyla kapatıldı. Parti, Tevfik Pars’ın genel başkanlığında 18 şubat 1961’de kurulmuştu.

1966

Barbados, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti

 1967

Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti (Güney Yemen) kuruldu ve 22 Mayıs 1990’da Kuzey Yemen’le birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını aldı

1972

Uçakların kanundışı yollarla ele geçirilmesinin önlenmesine dair 16 Aralık 1970 tarihli La Haye Sözleşmesinin onaylanmasının uygun bulunduğu hakkında Kanun” adıyla 30 Kasım 1972 tarihli ve 1634 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunmuş, 7 Aralık 1972 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir.

1981

BM, 30 Kasım 1981 tarihinde, her yıl Genel Kurul oturumlarının başlangıç günü olan Eylül ayının üçüncü Salı gününü “Uluslararası Barış Günü” ilan etti.  Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 30 Kasım 1981 tarihindeki 57. birleşiminde, “BM Genel Kurul’unun açılış günü olan her eylülün üçüncü salı gününü “Uluslararası Barış Günü” ilan etmiştir. Genel Kurul’un 7 Eylül 2001 tarih ve A/RES/55/282 sayılı kararı ile 21 Eylül Barış Günü olarak kabul edilmiştir. “Dünya Barış Günü” sadece Türkiye ve KKTC tarafından 1 Eylül tarihinde kutlanmaktadır. Barışı ve insanlığın huzur içinde yaşamasını savunanlar için simge bir gündür.

1983

“Yeni Bir Cumhuriyet İçin” kitabından aldığı 8 yıl hapis cezası Yargıtay’da bozulup tahliye kararı verilen Doç.Dr.Yalçın Küçük hakkında, ”cezaevi revirinde devletin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif etmek”ten 1-6 yıl arası hapis istemiyle yeni bir dava açıldı.

1988

Tek tip elbise giyilmesine karşı cezaevlerinde başlatılan açlık grevleri, beş cezaevinde anlaşmaya varılması üzerine sona erdi.

1990

Sporda Şiddet Konusunda Avrupa Sözleşmesi (Sportif Karşılaşmalarda ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyircilerin Şiddet Gösterileri ve Taşkınlıklarına Dair Avrupa Sözleşmesi– European Convention on Spectator Violence and Misbehaviour at Sports Events and in particular at Football Matches), Türkiye tarafından, 25 Eylül 1986’da imzalanmış, 30 Kasım 1990’da onaylanmış ve 1 Ocak 1990’da yürürlüğe sokulmuştur. Sözleşme, 19.Ağustos 1985 tarihinde Strasbourg’da imzalanmıştı.

1992

Kimyasal Silahların Önlenmesi Sözleşmesi (CWC), Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 30 Kasım 1992 tarihinde onaylandı. Kimyasal Silahların Önlenmesi Sözleşmesi (CWC), kimyasal silahların üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasaklayan bir silah kontrol ve denetim antlaşmasıdır. Türkiye, sözleşmeyi 2006 yılında onaylamıştır.

1993

Sosyalist Türkiye Partisi, 30 Kasım 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatıldı. Kapatma kararının gerekçesi 9 Temmuz 1994 tarihli resmi gazetede yayınlandı. Kapatma gerekçesi olarak; Sosyalist Türkiye Partisi programının, Anayasa ile Siyasî Partiler Yasası’na aykırı olması gösterildi. Partinin temelli kapatılarak tüm mallarının 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmesine karar verildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Sosyalist Türkiye Partisi yöneticilerinin başvurusu üzerine Türkiye’yi haksız buldu. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin örgütlenme hakkıyla ilgili 11. maddesinin ihlal edildiğine 12 Kasım 2003 tarihinde karar verdi.

1995

8 Eylül 1991’de İHD’nin toplantısında yaptıkları konuşmalar nedeniyle Atilay Ayçin’le birlikte TMY 8/1.md’deki ”devletin bütünlüğü aleyhine propaganda”dan ceza alan Eşber Yağmurdereli, TMY değişikliği nedeniyle yeniden duruşmaya çıktı. Yağmurdereli: ”Geçen 4 yıl düşüncelerimi doğruladı” ve ve hapis cezasıyla korkutulmaya çalışıldığını söyledi.

1996

Cumartesi Anneleri ve destekçilerinden oluşan yaklaşık 300 kişi Emniyet Genel Müdürü Alaattin Yüksel’in “Çocuklarını Galatasaray’da değil dağda arasınlar” sözünü protesto etti, gözaltında kaybedilenler için saygı duruşunda bulundu.

1999

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi PKK lideri Abdullah Öcalan için verilen idam cezasına karşı ihtiyati tedbir kararı aldı. Mahkemedeki yargılama sonuçlanana kadar infazın ertelenmesi gerektiğine karar verildi.

2004

Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin, Türkiye tarafından kabulüne dair kanun 30 Kasım 2004 tarih ve 25656 sayılı Resmi Gazetede 5261 kanun numarası ile yayımlanarak yürürlüğe girdi.

2007

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 4 Mayıs 2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasını göstermek üzere 30 Kasım 2007 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanarak mevzuata dahil olmuş ve yürürlüğe girmiştir.

2012

Meksika’nın hukukçu başkanlarından Felipe de Jesús Calderón Hinojosa’nın devlet başkanlığı görevi sona erdi. Calderón, 18 ağustos 1962’de doğdu, Escuela Libre de Derecho’dan mezun oldu. Harvard’dan yüksek lisans derecesi aldı. 1 Aralık 2006 – 30 Kasım 2012 arasında devlet başkanlığı görevini yürüttü.

2012

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Sivas Katliamı’nın araştırılmasını talep eden Sivas’tan 114 örgütün başvurusu üzerine DDK’ya soruşturma emri verdi. Sivas Davası’nın avukatlarından Şenal Sarıhan: “Bu 114 örgüt arasında mağdurların üye olduğu tek bir dernek yok. Umutlu değiliz”.

2013

Cumartesi Anneleri 453.kez Galatasaray Meydanında toplanarak 30 Kasım 1994’de Midyat’ta gözaltında kaybolan Nihat Aydoğan’ın akıbetini devlete sordu.

2023

• Van’ın Edremit ilçesinde 9 Mayıs 2022’de tutuklanan Makbule Özer, “örgüte yardım etmek” iddiasıyla mahkemenin verdiği 2 yıl 1 aylık hapis cezasının bir yıl ertelenmesi üzerine 7 Eylül 2022’de serbest bırakıldı. 81 yaşındaki Makbule Özer, Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) “Cezaevinde kalabilir” raporunun ardından tekrar cezaevine girmesi bekleniyor.

• İslamabad Yüksek Mahkemesi, eski başbakan Navaz Şerif’in yolsuzluktan yargılandığı davada beraat kararı verdi. Avenfield Davası olarak bilinen yargılamada  Şerif ve ailesi, yolsuzluktan elde ettikleri paralarla Londra’da lüks daireler almakla suçlanmış, Temmuz 2018’de sonuçlanan davada, Şerif, 10 yıl hapis cezasına çarptırılmış ancak 2 ay sonra adil yargılanmadığı ve delillerin yeterli olmadığı gerekçesiyle yeniden yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı. Şerif, hakkındaki mahkeme kararlarını temyiz etmişti.

2023

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının, TTB Merkez Konseyi ve Şebnem Korur Fincancı’nın kuruluş amaçlarına aykırı faaliyette bulundukları gerekçesiyle görevlerine son verilmesi ve yerlerine yenilerinin seçilmesi talebiyle davaname hazırlaması üzerine Ankara 31’inci Asliye Hukuk Mahkemesi’nde devam eden yargılamanın 7 duruşmasında, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi üyelerinin görevden alınmasına karar verildi. Mahkeme, davanın TTB Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı açısından pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalı merkez konsey başkanlığı yönünden “mevcut konsey başkanı ve üyelerinin görevden alınmasına” karar verdi. Kararını açıklayan mahkeme, yeni merkez konseyi seçimlerini tamamlamak üzere beş kişilik bir heyet görevlendirdi. Karar temyiz aşamasında kesinleşinceye kadar mevcut yönetim görevine devam edecek.

2024

• Datça’da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılması planlanan Datça Yat Limanı Projesi için Muğla 4. İdare Mahkemesi itiraz yolları kapalı olarak yürütmenin durdurulması kararı verdi. MUÇEP Derneği, Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Datça Belediyesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıklarına dava açmıştı. 

• Tunceli Belediyesi’ndeki görevinden alınmasının ardından knutu terk etmeme şeklinde adli  kontrol ile serbest bırakılan Birsen Orhan “Toplantı ve gösteri yürüyüş kanununa muhalefet” ve “Görevi yaptırmamak için direnme” iddialarıyla tutuklandı.