2 Nisan – Hukuk Takvimi / Hukuk Tarihinde Önemli Olaylar
1834 | Avukat ve Peru Cumhuriyeti’nin Geçici Başkanı Francisco Garcia Calderon 2 Nisan 1834’te dünyaya geldi. Aynı zamanda bir akademisyendi. Colegio de la Independencia’da (İngilizce: Independence College ) okudu ve daha sonra Felsefe ve Matematik profesörü olarak çalıştı. Peru ve Şili arasındaki nihai barış anlaşmalarında önemli bir figürdür. 1867’de Kurucu Kongre’nin Başkanı olarak görev yaptı. 1868’den 1869’a kadar kısa bir süre Maliye Bakanı olarak, 1886’dan 1887’ye kadar Senato Başkanı olarak görev yaptı. Devlet başkanlığı görevinden sonra da barış için çalıştı, Peru ve Ekvador arasındaki toprak anlaşmazlıklarında arabuluculuk yapmakla görevlendirildi. Peru Mevzuatı Sözlüğünü yazdı. 21 Eylül 1905’te yaşamını yitirdi. Avukat Francisco Garcia Calderon Landa’nın doğum günü olan 2 Nisan, her yıl Peru’da Avukatlar Günü olarak kutlanmaktadır. |
1838 | Fransız hukukçu ve siyasetçi Léon Gambetta doğdu. (Ölümü: 31 Aralık 1882) Paris Hukuk Fakültesinde eğitim gördü. Genç bir avukat olarak Molé Konferansı’na kabul edildi. 1868’de Charles Delescluze’nin davası sayesinde tanındı. 1869 yılında milletvekili olarak meclise girdi. 1870-1871 yılları arasında İçişleri Bakanlığı yaptı. Fransa’da mevcut rejimin yıkılmasından sonra cumhuriyet rejiminin sürdürülebilirliğinde kilit rol oynadı. 1879’dan 1881’e kadar Temsilciler Meclisi Başkanı, 1881 ve 1882 yılları arasında iki ay boyunca Konsey Başkanı ve Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. |
1840 | Fransız yazar Émile Zola doğdu. (Ölümü: 29 Eylül 1902) Dünya edebiyatının en ünlü yazarları arasında yer aldı. 1880’de edebiyata yeni giren natüralizm akımına öncülük etti. Dreyfus tartışmasında aldığı tavırla 19. yüzyılın son ve yirminci yüzyılın ilk çeyreğindeki uluslararası edebiyat gündemine damga vurdu. |
1861 | Danimarkalı hukukçu ve politikacı Peter Georg Bang yaşamını yitirdi. (Doğumu: 7 Ekim 1797) Hukuk eğitimi gördü. Kopenhag Üniversitesi‘nde Roma hukuku profesörü olarak görev yaptı. 1836’dan 1845’e kadar Danmarks Nationalbank’ın direktörlüğünü yaptı. 1845’te Hazine Müsteşarlığına ( Rentekammeret ) atandı. 1855’te Danimarka Konsey Başkanı oldu. 1954 yılında 4. Danimarka Başbakanı olarak görev yaptı. |
1862 | Amerikalı bir filozof, diplomat ve eğitimci Nicholas Murray Butler (2 Nisan 1862 – 7 Aralık 1947) dünyaya geldi. Columbia Üniversitesi’nin başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibiydi. |
1891 | Hukukçu ve şair Albert Pike yaşamını yitirdi. (Doğumu: 29 Aralık 1809) Avukatlar için bir rehber kitap olan The Arkansas Form Book’u yazdı ve anonim olarak yayınlandı. Hukuk okumaya başladı ve aynı yıl baroya kabul edildi. 1849’da Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nde avukatlık yapmak için lisans aldı Mahkemelerde müvekkillerini her düzeyde temsil eden oldukça etkili bir avukat oldu. 1864’ten 1865’e kadar Arkansas Yüksek Mahkemesi’nde yardımcı yargıç olarak görev yaptı. |
1891 | Bugünkü adıyla Sayıştay’ın ilk başkanı, öğretim üyesi, büyükelçi, bakan, Sadrazam, Meclis-i Mebusan Başkanı ve Meclis-i Valay-i Ahkâm-ı Adliye üyesi Ahmet Vefik Paşa (3 Temmuz 1823 – 2 Nisan 1891) yaşamını yitirdi. 16 dil bilen bir bilim insanıydı. |
1899 | Yazar ve gazeteci Peyami Safa doğdu. (Ölümü: 15 Haziran 1961) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel, Noraliya’nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. |
1929 | Amerikalı siyasetçi ve hukukçu Frank Leroy Farrar dünyaya geldi. (Doğumu: 2 Nisan 1929 – Ölümü: 31 Ekim 2021) |
1948 | Yazar Sabahattin Ali, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken, kılavuzu Ali Ertekin tarafından öldürüldü. Cesedi iki ay sonra bulundu. Aylar sonra kaçakçılıktan yakalanıp 28 Aralık’ta tutuklanan Sabahattin Ali’nin katlini üstlenen ordudan atılma çavuş Ertekin sorgusunda “milli hislere kapıldığını” söyledi. Mahkeme, talep üzerine gizli oturumda MİT’çileri dinledi. 4 yıl hapis cezasında indirim yapılan Ertekin, aynı yıl çıkan af yasasıyla serbest bırakıldı. Sabahattin Ali’nin cesedi ve öldürüldüğünde üzerinden çıkan şahsi eşyaları “üzerlerinde haciz bulunduğu” gerekçesiyle ailesine verilmedi. Gerçek mezar yeri halen bilinmemektedir. Filiz Ali, babasının Kırklareli’nde bir kitabe ve mezar yeri yaptırarak üzerine şu mısrayı kazıttı: “Başım dağ saçlarım kardır, Benim meskenim dağlardır.” |
1950 | Bursa Cezaevi’nde bulunan şair Nâzım Hikmet’in affı için, tanınmış sanatçı, yazar ve şair gibi toplumun ileri gelenleri, toplu olarak imzaladıkları sembolik bir dilekçe ile İsmet İnönü’ye başvuru yaptı. |
1961 | Beyoğlu’ndaki bir meyhanede Adnan Menderes şerefine kadeh kaldıran altı kişi gözaltına alındı. |
1965 | Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant, Türkiye’nin Kıbrıs özel temsilcisi Golo Plaza’nın görevine son verilmesi isteğini reddetti. |
1965 | Silahlı Bir Çatışma Halinde Kültür Mallarının Korunmasına Dair Sözleşme, 14 Mayıs 1954 tarihinde La Haye’de imzalanmıştı. Sözleşmenin kabulüne dair 563 sayılı kanun ile; «Silâhlı bir çatışma halinde kültür mallarının korunmasına dair olan Sözleşmenin tatbikatına ait Tüzük», «Silâhlı bir çatışma halinde kültür mallarının korunmasına dair Protokol» ve kararlara Türkiye Cumhuriyetinin katılması uygun bulunarak 2 Nisan 1965’te TBMM’de kabul edildi ve Resmi Gazete’nin 10 Nisan 1965 tarihli sayısında yayınlandı. |
1971 | Cunta Dönemi Başbakanı Nihat Erim, “reform” programını TBMM’ye sundu. |
1971 | TÜSİAD kuruldu. |
1972 | Özel yüksek okulların devletleştirilmesi sonrasında ücret ödemeye devam eden bir öğrenci Hazine aleyhine “haksız iktisap” davası açtı. |
1974 | Siyasi hakların iadesine ilişkin anayasa değişikliği teklifi TBMM’de 392 oyla kabul edildi. |
1974 | Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, Prof. Dr. Uğur Alacakaptan hakkındaki hapis cezasını “suçun teşekkül etmediği”, eski Asistan Uğur Mumcu hakkındaki hapis cezasını da “eksik soruşturma” gerekçesiyle esastan bozarak beraatlerine karar verilmesi gerektiğine hükmetti. |
1976 | Şerif Gören’in “Kardeş” adlı filmi için yazdığı senaryo Sansür Kurulu’nca reddedildi. |
1976 | Portekiz Cumhuriyeti Anayasası, Karanfil Devrimi’nden bir yıl sonra, 25 Nisan 1975’te seçilen Kurucu Meclis tarafından hazırlandı. Anayasa taslağı, resmi olarak 1976’nın başlarında ilan edildi. Kurucu Meclis, 2 Nisan 1976’da yaptığı genel kurul toplantısında, Portekiz Cumhuriyeti Anayasasını kabul ve ilan etti. |
1977 | Ordu’da Cafer Aksu (Altuntaş) adlı bir kişi, kan davasından iki kişiyi öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi. |
1980 | Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı, KTÜ öğretim üyesi Dr.Necdet Bulut’un öldürülmesinden sanık ülkücü Mikdat Şimşek ve 12 arkadaşı hakkında ölüm cezası istemiyle dava açtı. Olaydan 2 ay sonra Ankara’da yakalanan Şimşek polis ifadesinde olayı anlatmıştı. |
1981 | 4.Kolordu ve Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, Cumhuriyet gazetesinin Ankara, Çankırı ve Kastamonu’da yayınını 2 gün süreyle yasakladı. |
1981 | Gece tiyatro binasında aranıp bulunamayan Genco Erkal sabah sivil polislerce evinden gözaltına alındı. Genco Erkal’in henüz 4 kez oynadığı “Her Gün Yeni Baştan” adlı oyunu nedeniyle gözaltına alındığı, evinden alınan bazı kitapların da incelendiği öğrenildi. |
1986 | SHP milletvekili Barış Can’ın, Sıkıyönetim tarafından işlerine son verilen “1402’liklere” yargı yolunu açan önergesi TBMM Genel Kurulu’nda ANAP oylarıyla reddedildi. |
1990 | 9.İstanbul Uluslararası Film Festivali Denetim Kurulu kararına itiraz üzerine toplanan Üst Denetim Kurulu, “Karartma Geceleri”nin Festival’de gösterilmesine karar verdi. |
1991 | Birleşmiş Milletler Hapis Dışı Önlemlerle İlgili Asgari Standart Kuralları (Tokyo Kuralları), Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 2 Nisan 1991 tarihli tavsiye kararı ile kabul edildi.miştir. (United Nations Standard Minimum Rules for Non-custodial Measures (The Tokyo Rules) |
1992 | Mafya patronu John Gotti, adam öldürme ve haraç alma suçlarından 2 Nisan 1992’de New York’ta tutuklandı. |
1997 | Son Polonya Cumhuriyeti Anayasası 2 Nisan 1997 tarihinde kabul edilerek 25 Mayıs 1997’de halkoylamasına sunuldu, Polonya Resmi Gazetesinin 16 Temmuz 1997 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Polonya bağımsızlığını 1918’de kazanmıştı. |
1998 | Gazi olayları sırasında “öldü” sanılarak çöp bidonlarının yanına atılan Özlem Tunç Trabzon’da görülmeye devam edilen duruşmada tanık olarak dinlendi. |
1999 | Danıştay’ın işletme hakkını iptal ettiği Eurogold firmasına ait maden sahasındaki 18 ton siyanür Bergama dışına çıkartıldı. |
2001 | İBDA/C örgütü lideri Salih Mirzabeyoğlu kod adlı Salih İzzet Erdiş, “anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışma” suçundan idâm cezasına çarptırıldı. Erdiş, “anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışmak” suçundan yargılanıyordu. |
2001 | Alibeyköy’de “Kurtuluş” gazetesi satarken polislerden kaçıp ardından atılan 2 kurşunla yaralanan, hastaneye geç götürülüp hayatını kaybeden liseli İrfan Ağdaş’ın (17) ölümünden yargılanan 3 polis ”meşru müdafaa sınırları içinde suçu işledikleri” gerekçesiyle beraat etti. |
2002 | Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ölüm orucu yaparken wernicke korsakoff hastalığına yakalanan Ümit Kanlı’yı affetti. Sezer’in wernicke korsakoff hastalığı nedeniyle affettiği eylemci mahkûm sayısı 11’e çıktı. |
2003 | Yargıtay Sekizinci Ceza Dairesi, Manisalı gençler davasında biri başkomiser 10 polisin, 60 ile 130 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmalarına ilişkin kararı onadı. |
2004 | İspanya’da Bastasuna lideri Arnaldo Otegi, öldürülen bir ETA üyesi için “Bask’ın askeri” ifadesini kullandığı için 15 ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme “Terörizmi övdüğü gerekçesiyle Otegi’ye ayrıca sekiz yıl siyasetten men cezası verdi. |
2008 | Dünya Otizm Farkındalık Günü, 31 Kasım 2007’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 62/139 sayılı kararı 1 Kasım 2007’de tüm üyelerin desteğiyle kurulda kabul edilmiş ve 18 Aralık 2007 itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır.[ Tüm dünyada otizm konusunda farkındalık yaratmak ve sorunlara çözüm bulmak amacıyla, 2008 yılından itibaren her yıl 2 Nisan tarihi Dünya Otizm Günü olarak kabul edilmiştir. |
2015 | Atık Yönetimi Yönetmeliği; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından düzenlenerek 2 Nisan 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Yönetmelik; 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğini, 14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğini ve 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliği yürürlükten kaldırmıştır. |
2017 | Dominik Cumhuriyet’li avukat, gazeteci, diplomat ve gazete editörü Rafael Molina Morillo, yaşamını yitirdi. (30 Mart 1930 – 2 Nisan 2017) |
2018 | Güney Afrikalı siyasetçi ve aktivist Winnie Madikizela Mandela yaşamını yitirdi. (Doğumu: 26 Eylül 1936) Ülkenin ırk ayrımı karşıtı önemli figürlerinden oldu. Nelson Mandela’nın hapiste olduğu yıllarda ‘apartheid’ (ırk ayrımı) rejimine karşı düzenlediği kampanyayla hareketin öncü isimlerinden biriydi. Nelson Mandela ile 1958’de evlenip 1996’da ayrılmıştır. |
2018 | 15 Temmuz darbe girişiminden sonra FETÖ üyesi olduğu iddiasıyla tutuklanan eski HSYK üyesi Teoman Gökçe, Sincan Cezaevi’ndeki hücresinde ölü bulundu. Teoman Gökçe‘nin kalp krizi sonucu öldüğü belirtildi. 20 ayı aşkın süredir hücre hapsinde tutuluyordu. Gökçe’nin tutuklu iken cezaevinde ölümüne ilişkin İtalyan Yargıçlar Birliği (ANM) tarafından bir açıklama yapılarak insan haklarına saygı çağrısında bulunuldu. |
2021 | ABD Başkanı Joe Biden’ın, 15 Nisan 2021’de, 10 Rus diplomatın, siber saldırı girişimi ve başkanlık seçimlerine müdahale ile bağlantıları göstererek sınır dışı edileceğini açıklamasına Rusya Dışişleri Bakanlığı 2 Nisan 2021’de misilleme yaptı. 10 Amerikalı diplomatın sınır dışı etme kararı nota ile ABD’ye bildirildi. |
2025 |
|
