Yeni
Ana Sayfa » Hukuk Felsefesi » Sokrates’in Savunması

Sokrates’in Savunması

Sokrates’in Savunması, Sokrates’in ölümünden kısa bir süre sonra Platon tarafından kaleme alınmıştır. Sokrates’in Savunması, Sokrates felsefesinin misyonu ve temellendirilmesi hakkında önemli bilgiler vermekte, Antik Yunan’da mahkemelerin yapısı ve işleyişi hakkında önemli bilgiler içermektedir. 

Eserin orijinal adı Apología Sokrátus’tur. Sokrates’in Savunması, dinsizlik suçu işlediği gerekçesiyle mahkemeye verilmesini ve Sokrates’in yaptığı savunmayı içermektedir. Sokrates’in hakkında verilen ölüm kararının infazına dek geçen zamanı ve Sokrates’i ölüme götüren olaylar dizisini anlatmaktadır. Tarihin en önemli savunmalarından birisi olan bu Savunma’yı konu edinen başka eserler olsa da Platon’un kaleme aldığı Savunma pek çok yönden tarihsel gerçeklere en uygun eser olarak kabul edilmektedir.

Suçlamalar ve Savunma
Sokrates’in Savunması çok sayıda yayınevi tarafından Türkçe olarak da basılmıştır. 

Felsefe yapan Sokrates; soruları ile ezberleri bozan bir anlayışa sahip olmuş, Atina’nın önde gelenlerine eleştiriler yöneltmiş ve sonuç olarak çok sayıda düşman kazanmıştır. Sokrates, dönemin Atinalıları tarafından tanrılara inanmaması ve gençlerin ahlakını bozması gerekçesiyle suçlanmış, Atina demokrasisi tarafından yargılanmış ve cezalandırılmıştır. Meletos adlı bir genç tarafından “gençlerin ahlakını bozmak ve dinsizlik” suçlamalarıyla açılan dava sonucunda, 500’ler Meclisi kararıyla 70 yaşında iken MÖ 399’da ölüme mahkum edilmiştir. Uzmanlara göre mahkeme sonucunda karar verici 500’ler  meclisinin oy oranı 281’e 220’dir ve Sokrates 361 oya karşılık 140 oy oranı ile ölüm cezasına mahkum olmuştur.

Loader Loading...
EAD Logo Taking too long?

Reload Reload document
| Open Open in new tab

Sokrates, kendisini suçlayanları, mahkemede suçlayanlar ve eskiler olarak ikiye ayırmaktadır. İlk bölümde kendi savunmasını yapmaktadır. Sokrates’e göre Atina’da adının çıkmasının sebebi bilgeliğidir. Bu bilgelik kendini beğenmişlik değildir ve bir olgudur. Hiçbir şey bilmediği halde kendini bilge sanan insanlardan tek farkını “hiçbir şey bilmediğini bilmesi” olarak açıklamaktadır. Sokrates; Atinalıların kendisine haksız şekilde saldırdığını ifade etmiş ve suçlayıcılara karşı felsefi temeli olan bir savunma vermiş, insanların hiçbir kötülüğü bilerek yapmadıklarını ifade etmiştir. Gençleri yoldan çıkarttığı iddialarına karşı, yoldan çıkarılanları ya da onların yakınlarını mahkemede göremediğini ileri sürerek savunma yapmış, kendisine yakışmayacak onursuz bir savunma yapmayacağını ve af talep etmediğini, felsefeden yoksun şekilde veya sürgünde bir yaşam geçirmektense ölmeyi tercih edeceğini bildirmiştir. Sokrates lehte ve aleyhte oy verenler hakkındaki konuşmaları ile savunmasını sonlandırmaktadır.

Mahkeme Kararı ve Sokrates’in İnfazı
Ölüm cezası verilmesinden sonra Sokrates’in infazı 30 gün gecikmiş, bu süreçte bazı nüfuzlu kişilerin yardımıyla kaçabilme şansı olmasına karşın Sokrates kaçmayı reddetmiş ve yasalara uymuş, kendi düşünce ve değerlerine uygun davranmış, baldıran zehrini içerek hayatına son vermiştir. Mahkeme kayıtları günümüze ulaşmamıştır. Sokrates’in konuşması Platon ve Xenophon tarafından günümüze ulaştırılmıştır. Platon’un yazmış olduğu metin mahkeme tutanağı değildir.
Platon ve Sokrates’in Savunması
M.Ö. 428 ile M.Ö. 348 yılları arasında yaşayan Platon, bugünkü üniversitenin atası sayılan Akademia’nın kurucusu ve hocası olan Sokrates‘i konuşturduğu diyaloglarla felsefeyi yazıya en iyi aktarmış ustalardan biridir. Bu kitapta birbirini tamamlayan dört diyalog yer almaktadır. İlk diyalog olan Euthyphron’da yargılanışının öncesi anlatılmakta ve dinsizlikle suçlanan Sokrates‘in inançları hakkında bilgi verilmektedir. Sokrates’in Savunması’nda ise yargı süreci anlatılmaktadır. Kriton’da hüküm sonrası anlatılmakta, bir yurttaşın saygı duyması gereken ilkeler tartışılmaktadır. Platon’un en şiirsel eserlerinden biri olan Phaidon’da ise Sokrates’in son günü anlatılmakta ve ruh hakkındaki düşünceleri yansıtılmaktadır.
Platon, düşünce tarihinin en önemli ve etkili filozoflarından biridir. Felsefenin kurumsallaşmasına ve felsefede yazılı geleneğin oluşmasına katkıda bulunmuş, iki dünyalı metafiziğiyle bütün bir Ortaçağ düşüncesini belirleyecek olan idealist felsefe geleneğinin başlatıcısı olmuştur. Hıristiyan Ortaçağ felsefesine ve İslam düşüncesine etkisi bakımından da ayrıca önem taşıyan Platon, düşünce tarihi boyunca tartışılan tüm problemleri yüzlerce yıl öncesinden ele almış ve ilk büyük felsefi sistemi inşa etmiştir. Platon’un, mahkemede fiili olarak bulunduğuna dair yaptığı göndermeler Sokrates’in Savunması’ndaki aktarımların birinci elden olduğuna dair bir kanaat oluşmasını sağlamaktadır.
Sokrates’in Savunması
Sokrates’in Biyografisi (M.Ö. 470 – 399)

470: Bir Attike mıntıkası (demos) olan Alopeke’de heykeltıraş (belki de taş yontucusu veya mermer ustası) Sofroniskos ile ebe Fenarete’nin oğlu olarak dünyaya geldi. Sokrates başlangıçta babasının mesleğini icra etmiş görünmektedir.

441: Sokrates Perikles’in yakın çevresine dahil olur. Alkibiades, Kritias, Harmides gibi genç aristokratlarla yakınlık kurar.

432: Trakya’da Potidea kuşatmasına katılır. Platon’un Simposion (Şölen) adlı eserinde Alkibiades kuşatmayı anlatırken Sokrates’in olağanüstü fiziki dayanaklılığını nakleder.

424: Delion’da Thebai’liler tarafından bozguna uğratılan Atina ordularında yer alır. Geri çekilme sırasında büyük bir cesaret gösterir ve Alkibiades’i yaralı şekilde terk etmeyerek hayatını kurtarır.

422: Trakya’da Amfipolis seferine katılır. Şayet sefer bu tarihte gerçekleştiyse belirli söylencelerin iddia ettiği gibi Ksenofanes’in hayatının Sokrates tarafından kurtarılmış olması imkansızdır. Lakin sefer 414 yılında gerçekleşmiş de olabilir.

Bunu okudunuz mu?

Su Hakkı

Su Hakkı ve Su Hukukuna ilişkin temel normlar Roma Hukuku döneminde oluşturulmuş, toprağın üstünde ve altındaki …