16 Nisan – Hukuk Takvimi / Hukuk Tarihinde Önemli Olaylar
1763 | Hukukçu George Grenville 16 Nisan 1763 günü Birleşik Krallık başbakanlığına seçildi. Görevi 10 Temmuz 1765 günü sona erdi. |
1856 | Korsanlığın kaldırılması, deniz kuşatmalarının fiili olması, tarafsız gemilerdeki düşman eşyasının ve düşman gemilerindeki tarafsız eşyanın savaş kaçağı olmadıkça müsadere edilmemesine ilişkin 16 Nisan 1856 tarihli Paris Deniz Hukuku Beyannamesi kabul edildi. |
1861 | Nobel Barış Ödülü sahibi Norveçli gezgin, bilim insanı ve diplomat Fridtjof Nansen dünyaya geldi.(10 Ekim 1861 – 13 Mayıs 1930) Milletler Cemiyeti’ndeki çalışmaları ile 1922’de barış ödülünü kazandı. Cesedi yakıldı, külleri Polhøgda’da bir ağacın altına döküldü. |
1913 | Meşrutiyet’in ilanını hazırlayan İttihatçılardan Resneli Niyazi Bey öldürüldü. |
1917 | Hukukçu ve Bolşevik lider Lenin, sürgünde bulunduğu İsviçre’den Rusya’ya döndü: ”Uluslararası sosyalist devrim başlamış bulunuyor. Yaşasın dünya sosyalist devrimi!” |
1919 | Osmanlı Devleti’nin Kürt asıllı Fransız Büyükelçisi Şerif Paşa, 12 Ocak 1919’da başlayan Paris Barış Konferansı’ndaki görevinden azledildi. Şerif Paşa, bağımsız bir Kürt Devleti kurulması İçin Kürdistan Teali Cemiyeti’nin de Fransa temsilciydi. |
1924- | Lozan Antlaşması’nı takiben imzalanan Umumi Af Beyannamesi gereğince 1 Ağustos 1914-20 Kasım 1922 arasında askeri ve siyasi nitelikte suçlardan maznun ve mahkûm Türkler ve İtilaf Devletleri tebaasından kişilerin affı hakkında kanun kabul edildi. Kurtuluş Savaşı’na ihanet edenler olarak değerlendirilen 150’likler bu affın kapsamı dışında tutuldu. 1 Haziran 1924’de listesi çıkartılan bu kişiler 15 Haziran 1924’te vatandaşlıktan çıkarıldı. |
1925 | Tanin gazetesi süresiz kapatıldı. |
1928 | Yüce Divan, Cumhuriyet döneminin ilk mahkûmiyet kararını, Yavuz Zırhlısı’nın tamiratında yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle İhsan Eryavuz’a verdi. |
1948 | Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü kuruldu. Türkiye örgüte katıldı. |
1949 | Hukukçu ve akademisyen Şükrü Karatepe doğdu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. Bir süre avukatlık ve iş müfettişliği görevlerinde bulundu. Daha sonra Ege Üniversitesi İktisat Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nde asistan oldu. 1983 yılında siyaset bilimi alanında doktora yaptı. 1989 yılında aynı üniversitede Anayasa doçenti oldu. 1994’e kadar Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Kamu Yönetimi Bölümü Başkanlığı görevini yürüttü. 1994 tarihinde yapılan yerel seçimlerde Refah Partisi’nden Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. 2016’dan itibaren Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın danışmanlığına atandı. |
1952 | Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında 3091 sayılı Kanun, 4 Aralık 1984 tarihinde kabul edildi ve Resmi Gazete’nin 15 Aralık 1984 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kanunun amacı, kamuya ait taşınmazların korunması ve haksız tecavüzlerin önlenmesidir. Kanun, 16 Nisan 1952 günlü ve 5917 sayılı Gayrimenkule Tecavüzün Defi Hakkında Kanunu yürürlükten kaldırıldı. |
1952 | Gayrimenkule tecavüzün defi hakkında Kanun, 5917 kanun numarası ile 16 Nisan 1952 tarihinde kabul edilerek 24 Nisan1952 tarihinde Resmî Gazetede yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Kanun, 4 Aralık 1984 tarihinde kabul edilen ve Resmî Gazete’nin 15 Aralık 1984 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe giren Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında 3091 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırıldı. |
1968 | Türkiye İşçi Partisi (TİP) yöneticileri Rıza Kuas ve Prof. Dr. Sadun Aren hakkında, “Akdeniz Ülkeleri İlerici ve Anti Emperyalist Partiler Konferansı”na katıldıkları için soruşturma açıldı. |
1971 | Türkiye İşçi Partisi yönetimine “Kürtçülük” iddiasıyla dava açıldı. |
1973 | Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) davası başladı. 256 sanıktan 10’u için idam istendi. |
1974 | Eski Demokrat Partililere siyasal hakları geri verildi. |
1982 | Bir Norveç gazetesine verdiği demeçten dolayı tutuklanma istemi reddedilen Eski CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, sıkıyönetim komutanlığının itirazı üzerine 3 no’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesince verilen kararla tutuklandı. |
1984 | Selda Bağcan 1975 yapımı, derlemesini Muhlis Akarsu’nun yaptığı “Galdı galdı” adlı uzunçalarında “Komünizm propagandası” iddiasıyla gözaltına alındıktan sonra 16 Nisan’da serbest bırakıldı. İtiraz üzerine 17 Nisan’da gıyabi tutuklama kararı çıktı, 24 Nisan’da teslim oldu. |
1984 | Türkiye’de, 10 PKK üyesi idama mahkum oldu. |
1985 | Birleşmiş Milletler Tüketici Hakları Evrensel Bildirgesi, Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütünün önerisi ve oybirliği ile 16 Nisan 1985 tarihinde kabul edildi. |
1987 | 54 sanıklı Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) davasında avukatlar savunmalarını yaptı. |
1990 | DGM Savcılığı, Yıldız Üniversitesi rektörlük binasının 2 Mart’taki işgaline katıldıkları, devlet malına zarar verdikleri ve polise mukavemet ettikleri savıyla çeşitli üniversitelerden 84’ü tutuklu 101 kişi hakkında dava açtı. |
1992 | HEP kökenli bağımsız milletvekilleri Hatip Dicle, Leyla Zana ve Nizamettin Toğuç, ÇHD Başkanı Şenal Sarıhan, Yalçın Küçük, Musa Anter ile İsmail Beşikçi’nin de aralarında bulunduğu 260 kişi Birleşmiş Milletler’e verdikleri “Nevruz Dilekçesi”yle ilgili DGM de ifade vermeye başladı. |
1995 | Gelişmekte olan ülkelerde çocuk emeği istismarı sembolü olan Pakistanlı İkbal Mesih yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1982) 10 yaşında, Pakistan Yüce Mahkemesinin esir çalıştırmanın yasak olduğunu ilan ettiğini öğrendikten sonra çalıştırıldığı yerden kaçtı. Buna rağmen polis tarafından yakalandı ve çalıştığı yere geri gönderildi, polis tarafından kaçmaması için bağlanması önerildi. İkbal tekrar kaçtı ve Pakistan Esir Emekçiler Kurtuluş Cephesi’ne katıldı. Tüm dünyada çocuk işçileriyle ilgili konuşmalar yaptı. 1995’te suikasta uğradı, vuran kişinin esir işçi çalıştıran bir çiftçi olduğu iddia edildi. Cenazesine 800’e yakın kişi katıldı. |
1995 | Güney Afrika Cumhuriyeti, ağır insan hakları ihlalleri olduğu gerekçesiyle Türkiye’ye silah ambargosu koydu. Ambargo, 16 Nisan 1997’de kaldırıldı. |
1996 | Uluslararası Af Örgütü, Türkiye’de çocuk yaştakilere işkence yapıldığına dair raporlar bulunduğunu bildirerek acil önlem alınmasını istedi. |
1996 | 11 kişinin 15 Ocak’ta Güçlükonak’ta köy minibüsü içinde taranıp yakılarak öldürülmesi olayında, öldürülen köylülerin yakınları askerler hakkında suç duyurusunda bulundu. |
2000 | Ukrayna’da Devlet Başkanı Leonid Kuçma, Parlamentoyu feshetme yetkisi, milletvekili sayısının azaltılması ve dokunulmazlıkların kaldırılmasını da kapsayan halk oylaması yaptırdı. |
2001 | Eski Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan suikastı zanlılarından olduğu belirtilen Mehmet Fidancı, İstanbul’da yakalandı. |
2002 |
|
2003 | Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesinin Gelişiminde Kültürün Rolü, başlıklı tavsiye kararı Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi tarafından “Doc. GA21/CC20/REC70/03” sayılı karar ile 12 Haziran 2003 tarihinde kabul edildi. Tavsiye kararı metninin raportörü Azerbaycan’dan Shaitdin Aliyev’dir. Metin, 12 Haziran 2003 tarihli Asamble görüşmeleri öncesinde Kültür, Eğitim ve Sosyal İşler Komisyonu tarafından Kiev’de 16 Nisan 2003 tarihindeki Yirminci Toplantısında tartışılmış ve aynı tarihli 21. Genel Kurul’da kabul edilmiştir. KEİ Bölgesinin Gelişiminde Kültürün Rolü’ne ilişkin tavsiye kararında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü(UNESCO) ve Avrupa Konseyinin norm ve kararları ile KEİ’nin önceki metinleri referans alınmıştır. |
2003 | SETEM-Sinema ve Televizyon Eseri sahipleri Meslek Birliği 16 Nisan 2003 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile kuruldu. |
2003 | KKTC (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) Bakanlar Kurulu KKTC ile Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki ticaret yasağını kaldırdı. |
2003 | AB en büyük genişlemeyle 25 üyeli bir birlik oldu. 10 yeni üye AB’ye (Avrupa Birliği) katılım anlaşmasını imzaladı. Çek Cumhuriyeti, Estonya, Litvanya, Letonya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovenya, Slovakya ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin fiilen 1 Mayıs 2004’te birliğe üye olması kararlaştırıldı. |
2004 | Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bedrettin Cömert’in 1978’de öldürülmesiyle ilgili yargılanan Rıfat Yıldırım beraat etti. |
2004 | Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, memurlarda zorunlu emeklilik yaşını 65’ten 61’e çeken yasayı kabul etti. Yasayla maaştan yapılan emeklilik kesintisi yüzde 1 arttırıldı. |
2007 | Ceza Hukukçusu Eralp Özgen yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1936) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. 1970-1982 yıllarında öğretim üyeliği ve avukatlık yaptı. 1998’de Türkiye İş Bankası’nda hukuk müşaviri olarak çalıştı. 1996-2001 yılları arasında Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı yaptı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Ceza ve Ceza Usulü Hukuk Anabilim Dalı Başkanı oldu. |
2015 | LGBT aktivisti Avukat Levent Pişkin, Recep Tayyip Erdoğan’a Başbakanlığı döneminde hakaret ettiği gerekçesiyle 10 bin TL tazminat ödemeye mahkum oldu. |
2017 | Askerî Yargıtay, 6 Nisan 1914 tarihinde kurudu, 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği sonucunda Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ile birlikte kapatıldı. Mahkemenin kapatıldıktan sonraki görevleri Yargıtay‘a devredildi. |
2017 | Türkiye’de yönetim biçimini, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak değiştirmek için halk oylaması yapıldı. |
2018 | CHP tarafından Türkiye genelinde OHAL’in kaldırılması için eş zamanlı oturma eylemi yapıldı. |
2019 | İranlı eğitimci, hukukçu, yazar, tarihçi ve coğrafyacı Ahmed İktidari (Ahmed Han İktidari Geraşi) yaşamını yitirdi. (1925 -16 Nisan 2019) Kırk yılı aşkın süre avukat olarak çalıştı. 40 kitap ve 100’den fazla eğitim makalesi yazdı. |
2020 | Amerikalı avukat, hukukçu ve yazar Henry Miller yaşamını yitirdi. (18 Şubat 1931-16 Nisan 2020) Amerikalı avukat ve hukukçu. New York Barosu’nun eski başkandır. |
2025 | Çağdaş Hukukçular Derneği Onursal Başkanı Avukat Selçuk Kozağaçlı 8 yıldır tutulduğu Silivri’deki Marmara Cezaevi’nden şartlı tahliye kapsamında İdare Gözlem Kurulu kararı ile serbest bırakıldığı açıklandı. Kozağaçlı için İstanbul Barosu’nda yüzlerce avukatın katıldığı bir karşılama programı düzenlendi. Törene, Başkan Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu da katıldı. |
