Prof. Dr. Uğur Alacakaptan, 1934 yılında Aydın’ın Nazilli ilçesinde doğmuş, 1955 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olmuş ve aynı fakültede yaptığı doktorasını 1958 yılında tamamlayarak hukuk doktoru unvanını kazanmıştır. Türkiye Ceza Hukuku’nun hümanist doktrini savunan ekolünün önde gelen akademik simalarındandır. Prof. Dr. Çetin Özek’in ilkokul arkadaşıdır.
Alacakaptan, 1958-1960 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesine asistan olarak atanmış, doçentlik çalışmalarını yürütmek üzere 2 yıla yakın bir süre İtalya’nın Roma ve Perigua şehirlerinde kalmış, 1960 yılında doçent olmuş, 1967 yılına kadar doçent olarak görev yapmıştır.
1965 yılında Fakülte Profesörler Kurulu tarafından İngiltere’ye gönderilmiş, 1967 yılında profesörlük unvanını kazanarak Türkiye’nin en genç ceza hukuku profesörü unvanını kazanmıştır. Profesör Alacakaptan, Türkiye Ceza Hukuku camiasında hümanist doktrini savunan akademisyenlerden olmuştur.
Ceza ve Ceza Usulü Hukuku Kürsüsünde öğretim üyesi olarak görev yapmaya devam etmiştir. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde 1968-70 yıllarında dekanlık görevini yürütmüş, 1968-71 yılları arasında TRT Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev almış; Ankara Polis Enstitüsü Yüksek Kısmı Öğretim Üyeliği, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyeliği yapmış, 1974 yılında Ankara Üniversitesindeki görevinden ayrılarak aktif siyasete atılmıştır.
18 Aralık 1977’de Ankara Barosu Genel Kurulunda Av.Faruk EREM başkanlığındaki yönetim kuruluna seçilmiştir.
