29 Eylül – Hukuk Takvimi

Eylül 28, 2024 Hukuk Takvimi, Hukukbook

29 – Eylül Hukuk Takvimi

1509	İspanyol hekim ve hümanist Miguel Servet doğdu. (Ölümü: 1553) Toulouse Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. 1531’in Temmuz’unda De Trinitatis Erroribus‘u (Teslisin Yanlışlıklarına Dair) kitabını yayımladı. Matematik, gök bilim, meteoroloji, coğrafya, anatomi, eczacılık, hukuk felsefesi gibi alanlarda çalışmaları bulunmaktadır. 4 Nisan 1553’te Roma Katolik Kilisesi yetkilileri tarafından; Kilise’yi inkar etmek ve Mesih’in mesajını ve kutsallığını inkar etmekle suçlanarak kendisini Engizisyon görevlilerinin elinde hapsedilmiş olarak buldu, tutuklandı ve hapsedildi. 7 Nisan 1553’te hapisten kaçtı. 17 Haziran 1553’te Fransız Engizisyonu tarafından idama mahkum edildi. İsa’nın hiçbir tanrısal konumu olmadığını savunduğu için, Cenevre’de yakalandı ve bir kazığa bağlanıp diri diri yakılarak öldürüldü. Engizisyon’a kurban giden aydınlardan Miguel Servet
1786	Meksikalı siyasetçi, asker ve avukat, Guadalupe Victoria doğdu. (Ölümü: 21 Mart 1843) 1824 Meksika Anayasası’nın yürürlüğe girmesi sonrasında ise Meksika devlet başkanı seçilerek ülkenin ilk devlet başkanı oldu. 30 Temmuz 1834 – 13 Aralık 1834 tarihlerinde başkanlık yaptı. Devlet başkanlığı döneminde Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Orta Amerika Federal Cumhuriyeti ve Büyük Kolombiya ile diplomatik ilişkileri başlattı. Köleliği kaldırdı. Meksika’nın ilk devlet başkanı ve hukukçu Guadalupe Victoria
1808	Senedi İttifak, 29 Eylül 1808 tarihinde ilan edildi. Senedi İttifak, askeri, idari ve eğitim alanlarında bir takım reformlar içermektedir ve 2. Mahmut Dönemi Islahatları içinde yer almaktadır. Osmanlı Sadrazamı Alemdar Mustafa Paşa, Rumeli ve Anadolu ayanlarını İstanbul’da toplamış, yapılan toplantı sonucunda Anayasal unsurlar içeren bir antlaşma yapılmıştır. Senedi İttifak, Türk Anayasa Hukuku tarihinde anayasal unsurlar içeren ilk belge olarak kabul görmektedir.
1844	Şair, filozof, antolojist ve cinsiyet hakları savunucusu Edward Carpenter doğdu. (Ölümü: 28 Haziran 1929) Yayınladığı ‘Medeniyet, Sebepleri ve Tedavisi’ ile uygarlığın, insanların geçirdiği bir çeşit hastalık olduğunu savunmasıyla bilindi. Vejeteryanlığı savundu ve hapishane reformu için aktivizm yürüttü. Çok sayıda eser bıraktı.
1911	İtalya, 29 Eylül 1911 tarihine, Trablusgarp ve Bingazi’de ekonomik çıkarlarını korumak gerekçesiyle Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Trablusgarp’ın bir kısmını ele geçirdikten sonra savaşı Ege Denizi’ne taşıdı. İtalya, 28 Nisan-20 Mayıs 1912 tarihleri arasında Menteşe Adaları bölgesindeki 16 ada ve adacığı işgal etti. Taraflar arasındaki savaş, barış görüşmeleri ile sona erdi ve Uşi Barış Antlaşması, Osmanlı İmparatoru ile İtalya Kralı arasında 18 Ekim 1912’de Lozan’da imzalandı. Uşi, Osmanlı Devleti döneminin son uluslararası antlaşmalarındandır. Barış görüşmeleri 13 Temmuz 1912 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde başlamış ve 18 Ekim 1912’de imzalanan Uşi Barış Antlaşması ile sona ermiştir. Uşi Antlaşmasını imzalayan Osmanlı ve İtalyan heyeti (soldan sağa) Pietro Bertolini, Mehmet Nabi Bey, Guido Fusinato, Rumbeyoglu Fahreddin, Giuseppe Volpi
1913	II. Balkan Savaşı sonunda Osmanlı ile Bulgaristan arasında yapılan İstanbul Anlaşması ile(Bulgaristan’la Barış Andlaşması) Batı Trakya Bulgarlara bırakıldı. Yirmi madde ve beş Ek’ten oluşan Antlaşma sonucunda; Edirne, Dimetoka ve Kırklareli’nin Osmanlı Devleti’nde kalması, Kavala ve Dedeağaç’ın Bulgaristan’a bırakılması, Meriç Nehri’nin sınır olması ve Bulgaristan’da kalan Türkler’in siyasi, dini ve sosyal haklarının korunması hüküm altına alınmıştır. Osmanlı Devleti Dönemi Uluslararası Antlaşmalarının sonuncularındandır.
1918	Bulgaristan Krallığı, Selanik Ateşkes Antlaşması’nı imzalayarak I. Dünya Savaşı’ndan çekildi.
1923	Filistin’de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.
1936	Hukukçu ve İtalya eski başbakanı Silvio Berlusconi doğdu. Milano’daki Università Statale’de hukuk okudu ve 1961’de reklamcılığın yasal yönleri üzerine bir tezle ve onur derecesiyle mezun oldu. 27 Nisan 1994 – 17 Ocak 1995, 11 Haziran 2001 – 18 Mayıs 2006 ve 8 Mayıs 2008 – 12 Kasım 2011 tarihlerinde başbakanlık yaptı. Hukukçuluğundan ziyade iş yaşamı ve skandalları ile anıldı. Vergi kaçakçılığı ile yargılandığı davada 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 24 Haziran 2013 tarihinde, reşit olmayan Kalp hırsızı Ruby lakaplı Fas asıllı Karima El Mahroug adlı dansçı kızla para karşılığı ilişkiye girmek ve gücünü kötüye kullanmaktan 7 yıl hapse ve ömür boyu kamu hizmetinden men cezasına mahkûm edildi.
1938	Fransa, İtalya ve Büyük Britanya Münih Antlaşması’nı imzalayarak Nazi Almanyası’nın Çekoslovakya’nın Südet bölgesini işgal etmesini kabul etti. Avrupa’nın büyük devletleri arasında baş gösteren Südet Krizi sonucunda 1938 yılında Münih’te toplanan Münih Konferansı, Hitler, Mussolini, Birleşik Krallık başbakanı Neville Chamberlain ve Fransa başbakanı Édouard Daladier arasında düzenlendi.
1941	Nazi işgali altındaki Ukrayna/Kiev-Babi Yar’da Yahudi katliamı başlatıldı. 2 gün içinde 33.771 kişi topluca katledildi.
1942	Amerikalı avukat, politikacı ve NASA’nın 14. başkanı Bill Nelson, doğdu.
1951	Şili’nin ilk kadın cumhurbaşkanı Michelle Bachelet, doğdu. Şili’nin ilk kadın cumhurbaşkanı Michelle Bachelet, BM’nin kadın haklarının teşviki ve kadınların tam katılımı programları üzerine çalışacak olan yeni örgütü BM Kadın’ın (UN WOMEN) başına geçirildi. Bachelet, 1 Eylül 2018 tarihi itibarıyla İnsan Hakları Yüksek Komiserliği görevini üstlendi. Michelle Bachelet
1960	Demokrat Parti 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ile iktidardan düşürüldükten sonra 29 Eylül 1960’ta mahkeme kararı ile kapatıldı. Demokrat Parti’nin hukuksal açıdan sona erişi, partinin üyelerinden Cemal Özbey’in kongrenin zamanında yapılmamış olduğu ve partinin dağılmış olduğu gerekçesiyle açtığı dava üzerine, 29 Eylül 1960 günü Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin verdiği kararla gerçekleşti.
1961	Hukukçu ve Avustralya’nın ilk kadın başbakanı Julia Gillard, 29 Eylül 1961’de , Galler’de doğdu. Avustralya’nın 27. başbakanı olarak görev yaptı. Julia Gillard
1966	27 Eylül’de Diyarbakır, Urfa ve Gaziantep’te başladıkları petrol boru hattı grevleri hükümetçe ertelenen 1.200 işçi, erteleme kararına rağmen grevi sürdürmeye devam etti. Yapı-İş üyesi işçilerden 358’inin ‘kanunsuz grev yaptıkları’ gerekçesiyle savcılıklarca ifadeleri alındı.

1969	TİP Genel Sekreteri ve Diyarbakır Milletvekili Tarık Ziya Ekinci hakkında, yaptığı radyo konuşmasından dolayı soruşturma açıldı.
1976	İstanbul Profilo’da DGM direnişinden dolayı 18 işçinin atılması üzerine 1 haftadır direnişte olan DİSK/ Maden-İşli işçiler sabah atılan arkadaşlarıyla birlikte fabrikayı işgal etti. Polisin tazyikli su, ses-sis-gaz bombalı saldırısını püskürten işçiler işgali sürdürdü.
1973	Hukukçu ve devlet adamı Nurullah Esat Sümer, yaşamını yitirdi. (Doğumu:1899) Berlin Üniversitesi Hukuk ve İktisat Fakültelerini bitirmiştir. Sümerbank Umum Müdürlüğü ve Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi görevlerinde bulundu. TBMM Antalya Milletvekilliği, Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyeliği, Devlet Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı yaptı. Nurullah Esat Sümer
yaptı. 1977	İstanbul Site Yurdu’nun tamirat gerekçesiyle kapatılmasını protesto etmek için Vilayet önünde çadır kuran öğrencilere polis müdahale etti.
1977	Karşılıklı grev ve lokavt kararlarının alındığı TCDD’de işçiler direnişe geçti.
1979	Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Bursa’da miting düzenledi. Polis mitinge müdahale etti. Genel Başkan Gültekin Gazioğlu ile birlikte 301 kişi gözaltına alındı.
1981	Arayış Dergisi yazı işleri müdürü ve hukukçu Nahit Duru ile Bakış dergisi yazı işleri müdürü Nazım Kara 75’er gün hapis cezasına çarptırıldı. Nahit Duru Arayış
1983	Basına büyük kısıtlamalar ve sansür getiren yasa tasarısı 12 Eylül askeri yönetiminin atadığı Danışma Meclisi’nde oylanarak yasalaştı.
1985	Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada’nın sertliği ile tanınan komutanı Tarık Güryay yaşamını yitirdi.
1994	İnsan Hakları Derneği ve Çağdaş Hukukçular Derneğinin İstanbul’dan Ankara’ya düzenlediği ‘Düşünceye Özgürlük Yürüyüşü” İstiklal Caddesi’nden başlatıldı. İstiklal’deki yürüyüşe Yaşar Kemal, Akın Birdal, Ercan Karakaş, Adnan Başer Kafaoğlu, Eşber Yağmurdereli, Zuhal Olcay, Haluk Bilginer, Fatoş Güney, Şanar Yurdatapan, Ferhat Tunç ve Halil Ergün de katıldı.
1994	Sosyolog yazar İsmail Beşikçi, Özgür Gündem gazetesinde çıkan bir yazısında bölücülük yaptığı iddiasıyla 2 yıl hapis ve 250 milyon lira para cezasına çarptırıldı. İsmail Beşikçi
1994	Türkiye Cumhuriyeti Adalet eski Bakanlarından Mehmet Topaç, Ankara’daki bürosunda, Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silahlı saldırısı sonucu yaşamını yitirdi. Topaç, Adalet Bakanlığı döneminde, 1988 yılında, cezaevlerine yönelik “1 Ağustos Genelgesi”ni çıkarmıştı. Eski Adalet Bakanı Mehmet Topaç
1996	İşverenlerin işçilerin iradesine ve hukuka aykırı tutumları üzerine uyguladıkları baskıların sona erdirilmesi ve toplu sözleşme hakkının kullanılması amacıyla Hak ve Ekmek Mitingi yapıldı.
2000	Gazeteci Nadire Mater ile yayıncısı Semih Sökmen, Olağaüstü Hal Bölgesi’nde görev yapan 42 askerle görüşerek kaleme aldığı Mehmedin Kitabı’ndan ötürü yargılandıkları davada beraat ettiler. Dava sebebi Devletin askeri kuvvetlerini tahkir ve tezyif etmekti. Mahkeme kitap hakkında verilen toplama kararını da kaldırdı.
2002	İran’ın başkenti Tahran’da tecavüz, zorla alıkoyma ve alkollü içki içme suçlarından idama mahkum edilen Kara Akbabalar çetesinin beş üyesi halkın önünde vinçlere asılarak idam edildi. 5 bin Tahranlı sadece seyretti. Uluslararası Af Örgütü(Amnesty International) İran’da bir önceki yıl 139 kişinin asılarak idam edildiğini açıkladı.
2001	ABD tarafından hazırlanan terörle mücadele önlemlerini içeren karar tasarısı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde oybirliğiyle kabul edildi. Tasarı, terör gruplarının banka hesaplarının dondurulmasını, mali kaynaklarının ve bu gruplara verilen devlet desteğinin kesilmesini öngörüyordu.
2003	Birleşmiş Milletler Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi, 29 Eylül 2003 tarihinde yürürlüğe girdi.
2006	Yazar Yaşar Kemal, F tipi cezaevlerinde tecridin kaldırılması için 178 gündür açlık grevinde olan Avukat Behiç Aşçı’yı evinde ziyaret etti.
2010	Avrupa’daki kamu harcamalarını ve servislerini vuran kemer sıkma politikalarına karşı Avrupa Sendikalar Konfederasyonu’nun aldığı eylem günü kararı nedeniyle İspanya, Belçika ve Yunanistan başta olmak üzere Portekiz, İrlanda, İtalya, Romanya, Sırbistan, Fransa, Polonya, Slovenya ve Litvanya’yı da kapsayan bir düzineden fazla ülkede eşgüdümlü eylemler yapıldı. Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’ndan kalan son savaş tazminatını ödemesiyle Birinci Dünya Savaşı için son bedel ödenmiş oldu.
2010	Almanya, Birinci Dünya Savaşı’ndan kalan son savaş tazminatını ödedi.
2011	İstanbul Valiliği’nin 2008 Mayıs’ında Sendikalar Kanunu’nda öğrencilerin sendika kurmasına ilişkin bir düzenleme olmadığı gerekçesiyle Genç-Sen’e açtığı dava, İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kapatma kararı ile sonuçlandı.
2016	İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından her yıl düzenlenen Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali’nin altıncısı İstanbul Cemal Reşit Rey’de gerçekleşen açılışla başladı. Festivalin ana teması Hak ve adalet oldu.
2017	Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu`nun Azerbaycan ziyaretinin (29 Eylül 2017) akabinde yayınladığı raporda, insan hakları savunucularının davalarını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) taşıyan avukatların baro kaydının silindiği yahut çeşitli suçlamalarla tutuklandığı belirtildi.
2021	Anayasa Mahkemesi (AYM), bir kadın cinayetinde yeterli önleyici ve koruyucu tedbirleri almayan kamu görevlilerinin yargılanması gerektiğine ilk kez karar verdi. 2013 yılında boşandığı eşi tarafından öldürülen akademisyen Serpil Erfındık’ın yaşam hakkının ihlal edildiğine ve gerekli önlemlerin alınmadığına hükmedildi.
2023	Antalya Altın Portakal Film Festivali, “Kanun Hükmü” belgeseli üzerinden yaşanan sansür krizinin ardından iptal edildi.
2023	Dünyanın en zengin iş insanlarından Bernard Arnault hakkında ‘kara para aklama’ soruşturması yürütüldüğü ortaya çıktı. Paris savcılığı, ünlü moda evi Louis Vuitton ve Christian Dior’un da çatı kuruluşu olan LVMH’nin sahibi Bernard Arnault’nun da adının geçtiği kara para aklama soruşturması yürütüldüğünü açıkladı.
2023	Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, Meclis’te bulunan bazı siyasi parti gruplarını ziyaret ederek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, ‘Türkiye Cumhuriyeti Başsavcılığı’ olarak yeniden yapılandırılması önerisini sundu. Öneri, Yabancı ülkelerdeki ülke başsavcılığı sistemine uyum ve adli makamlar nezdinde denkliği sağlamayı amaçlıyor.
2023	Benelüks ülkeleri olarak bilinen Belçika, Hollanda ve Lüksemburg suç ve suçlu ile mücadelede işbirliği amacıyla yaptıkları anlaşma sonucunda, polis teşkilatlarının her üç ülkede engelsiz ve sınırsız bir şekilde çalışmasına karar verdi.
2023	Gaziantepli P.K. depremde yıkılan apartmanın alt katında faaliyet gösteren bankanın özel kasasında sakladığı 10 milyon TL değerindeki ziynet eşyalarının bulunamaması üzerine bankaya dava açtı.