4 Ocak – Hukuk Takvimi

Ocak 4, 2024 Hukuk Takvimi, Hukukbook

4 Ocak – Hukuk Takvimi

1643	İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu Isaac Newton, doğdu. (Ölümü: 1727) evrensel kütleçekimini ve hareketin üç kanununu ortaya koydu ve sonraki üç yüzyıl boyunca bu bakış açısı bilim dünyasına egemen oldu.
1786	‘Yahudi Aydınlanması’ olan Haskala’ın temel fikirlerini yaratan Yahudi filozof, Moses Mendelssohn yaşamını yitirdi. (Doğumu: 6 Eylül 1729)
809	Fransız eğitimci ve mucit Louis Braille doğdu. (Ölümü: 6 Ocak 1852) Görme engelli olan Louis Braille, görme engelliler için dünya çapında okuma ve yazmada kullanılan “körler alfabesi” sistemini icat etti. Braille alfabesi, 1’den 6’ya kadar belli bir düzen içinde sıralanmış kabartmalı noktaları parmaklarla üstünden geçerek okunan bir alfabedir. Özel karakterler içeren Asya dilleri dışında hemen her dile uyarlandı.
1873	Eğitimci, tarihçi ve siyasetçi Avram Galanti Bodrumlu doğdu. (Ölümü: 8 Ağustos 1961) 1915 ile 1933 yılları arasında Darülfünun’da eğitimci ve profesör olarak çalıştı. 1944-46 yıllarında Niğde milletvekilliği yaptı. Cumhuriyetle birlikte kültürel devamlılığı savundu. Harf ve Dil Devrimlerine karşı çıktığı için üniversite kadrosunun dışında kaldı. Yabancı dilde eğitime karşı çıkanların öncüsü oldu. Galanti, bu konuda yazdıkları bağlamında yabancı dilde eğitimi ilk eleştiren ve karşı çıkan kişi olarak bilindi. Döneminde önemli fikir ayrılıklarından biri de Latin harflerine muhalif olmasıydı. Üç Sami Kanun Koyucu, Asur Kanunları, Hitit Kanunu ve Hamurabi Kanunu gibi hukuk tarihine ilişkin çalışmalarının dışında 50’ye yakın eser bıraktı.
1891	Belçikalı hukukçu ve politikacı Pierre de Decker yaşamını yitirdi. (Doğumu: 25 Ocak 1812) Paris’te hukuk okudu. Revue de Bruxelles’in editörlerinden biri oldu. 1839’dan 1866’ya kadar parlamento üyeliği yaptı. 1855’te İçişleri Bakanlığı görevinde bulundu. Belçika’nın onuncu Başbakanı oldu ve 1830 devriminden bu yana hükûmetin ilk lideri konumuna geldi. Katolik ve Liberal partilerin ılımlı unsurlarını birleştirdi. Belçika’nın eğitim ve diğer sorularını çözmek için çaba harcadı.
1892	Dil bilgini, mütercim, sözlük yazarı, Sir James William Redhouse, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 30 Aralık 1811, Londra) Ülkesinden ayrıldıktan sonra, İstanbul’da Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun(Deniz Mühendishanesi)’da teknik ressam olarak çalıştı. İstanbul’da kaldığı 8 yıllık sürede Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. Ünlü Redhouse Sözlüğü’nü yazdı.
1896	Utah, Amerika Birleşik Devletleri’nin 45. eyaleti oldu.
1910	Yeni Güney Galler’in altıncı Yüksek Yargıcı Frederick Matthew Darley yaşamını yitirdi. (Doğumu: 18 Eylül 1830) Trinity College‘de hukuk eğitimi gördü. 1862’de NSW Barosuna kabul edildi ve 1878’de Queens Counsel (QC) olarak atandı. 1868’de Yeni Güney Galler Yasama Konseyi’ne atandı. 1881’de, üçüncü Henry Parkes bakanlığında Yürütme Konseyinin Başkan Yardımcısı ve Yasama Konseyinde Hükümetin Temsilcisi oldu. Darley parlamentoda eşitlik yasasını, kadına kocası ile aynı hakları veren bir boşanma yasasını ve ölen eşin kız kardeşiyle evlenmeye izin veren yasayı tanıttı. 7 Aralık 1886’da yargıç oldu. 1891’de Sir Alfred Stephen’ın emekli olması üzerine, New South Wales Valisi olarak atandı.
1918	Rusya, Finlandiya’nın bağımsızlığını tanıdı.
1918	Fransız hukukçu ve senatör Étienne Dailly doğdu. (Ölümü: 24 Aralık 1996) Paris Bayındırlık, Konut ve Endüstri Yüksek Okulundan mezun oldu. İş hukuku alanında yükseköğrenimini tamamladı ve bu alanda uzmanlaştı. Çeşitli kurum ve kuruluşlarda yöneticilik yaptı. 1957-1965 yıllarında Montcourt-Fromonville ve 1965-1977 yılları arasında Nemours belediye başkanlığı yaptı. 1959-1995 yılları arasında Seine-et-Marne senatörü oldu ve 1967-1979 yıllarında da Seine et-Marne genel konseyi başkanlığı görevini yürüttü. 1968-1995 yılları arasında Senato başkanvekilliği yaptı. 1995 yılında Senato Başkanı René Monory tarafından Anayasa Konseyi üyeliğine atandı.
1919	Felsefe Profesörü ve eski Alman Şansölyesi, Georg Friedrich Karl Freiherr von Hertling, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 31 Ağustos 1843) Münih Üniversitesi’nde felsefe profesörü oldu ve Aristoteles ve Albertus Magnus üzerine kitaplar yayınladı. 1 Kasım 1917 – 30 Eylül 1918 arasında Şansölye olarak görev yaptı.
1932	Hindistan’da Mahatma Gandhi tutuklandı.
1941	Hukukçu Johan Wilhelm (Jukka) Rangell, Finlandiya Başbakanlığına seçildi. Rangell, 25 Ekim 1894’te, Hauho’da doğdu. (Ölümü: 12 Mart 1982, Helsinki) Helsinki Üniversitesinde hukuk eğitimi gördü. Hâkim Yardımcısı olarak görev aldı. 1922-1925 yıllarında avukatlık yaptı. Finlandiya Bankasında önce yönetim kurulu üyesi sonra da yönetim kurulu başkanı oldu. 4 Ocak 1941 – 5 Mart 1943 tarihlerinde başbakan olarak görev yaptı.
1941	Fransız filozof, Henri-Louis Bergson yaşamını yitirdi. (Doğumu: 18 Ekim 1859, Paris)
1948	İngiliz Sömürgesi Burma(Myanmar Birliği Cumhuriyeti-Birmanya), Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı. 4 Ocak, Myanmar Bağımsızlık Günü olarak kutlanmaktadır.
1954	Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Kayseri’de Türkiye’nin ilk İşçi Bankasını açtı.
1960	Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Fransız filozof Albert Camus, yaşamını yitirdi. (Doğumu:7 Kasım 1913)

1969	Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme, 4 Ocak 1969 tarihinde yürürlüğe girdi. Sözleşme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 21 Aralık 1965 tarihli kararıyla kabul edildi. Türkiye, Sözleşme’yi 13 Ekim 1972 tarihinde imzaladı, sözleşmenin onaylanmasını uygun bulan 3 Nisan 2002 tarih ve 4750 sayılı Kanun, 9 Nisan 2002 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
1984	Kenan Evren, Bakanlar Kurulu toplantısında konuştu: “Memleketimiz için komünizm ne kadar tehlikeli ise faşizm ve dine dayalı veya onlara taviz veren rejimler de o kadar zararlıdır.”
1995	ILO 158 No’lu Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Sözleşmesi, Türkiye’de 4 Ocak 1995’te yürürlüğe girdi. Sözleşme, 2 Haziran 1982 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edildi. Türkiye tarafından 9 Haziran 1994 tarihinde 3999 sayılı yasa ile onaylandı.
1996	Ümraniye E-Tipi Cezaevi’nde çıkan olaylara askerlerin müdahalesi sonucu 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı.
2000	Hukukçu ve Yunanistan eski başbakanı Spyros Markezinis yaşamını yitirdi.(Doğumu:22 Nisan 1909) Atina Üniversitesinde, hukuk ve siyaset bilim eğitimi aldı. 8 Ekim 1973 – 25 Kasım 1973 tarihlerinde başbakanlık yapmış ve cunta rejimine karşı demokrasi mücadelesi vermiş, cunta yönetimi altında görev üstlenmesi tartışma konusu olmuştu. Yaşamının son kısmını, anılarını ve çağdaş Yunanistan siyasi tarihini yazarak geçirdi.
2004	Afganistan’da büyük meclis Loya Jirga, yeni anayasayı kabul etti.
2004	Gürcistan’da “Kadife Devrim” öncülerinden Mihail Saakaşvili, devlet başkanı seçildi.
2006	İsrail Başbakanı Ariel Şaron beyin kanaması geçirerek komaya girdi. Yeni parti Kadima’nın 28 Mart’taki seçim zaferinden sonra hukukçu ve Felsefeci Ehud Olmert, İşçi Partisi lideri Amir Peretz ile yeni hükûmeti kurdu ve başbakan oldu.
2018	Amerikalı hukukçu ve politikacı Brendan Thomas Byrne yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1 Nisan 1924) 1951 yılında Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden hukuk diploması almaya hak kazandı. Hukuk kariyerine serbest avukat olarak başladı. Kamu hizmetine girmeden önce, özel hukuk şirketlerinde çalıştı. Uzun bir süre savcı ve yargıç olarak görev yaptı. Valiliğe aday olmak için hukuk kariyerini bıraktı. 1974’ten 1982’ye kadar, iki dönem, New Jersey’nin 47. valisi olarak görev yaptı. Yüksek etik standartlara sahip olması ile bilinen Byrne, 2011 yılında, eyalete yaptığı hizmetlerden dolayı New Jersey Onur Listesi’ne girdi.