Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
Sivas Katliamı Davası (30 Yılın Kısa Öyküsü) / Şenal Sarıhan “Hukukun üstünlüğü demek, Bireylerin, insanlık onurundan yararlanmasını sağlamak için gerekli oldukları tartışılmayan prensipler, müesseseler ve usuller demektir.” (Milletlerarası Hukukçular Komisyonu, 1953-Yeni Delhi toplantısı) Neden Sivas? 12 Eylül 1980 darbesi, demokratik hak ve özgürlükleri neredeyse biçip geçmişti. Olağanüstü dönem resmi düzeyde sonlanmıştı. Ancak dönem, kamusal ve özel alanda ciddi bir tahribat yaratmıştı. Bu sürecin kısa sürede atlatılamayacağı açıktı.12 Eylül, pek çok alanda olduğu gibi laiklik alanında ülkeyi içinde bulunduğu noktadan çok gerilere taşımıştı. Bu durum, dine dayalı bir toplum özleminde olan bir parti TBMM’nde yer almasına da yol açmıştı. …
Eylül, 2025
Ağustos, 2025
- 31 Ağustos
Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçlar Bakımından Kanuni Sınırlamaların Uygulanmayacağına Dair Sözleşme
Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçlar Bakımından Kanuni Sınırlamaların Uygulanmayacağına Dair Sözleşme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 26 Kasım 1968 tarihli ve 2391 (XXIII) sayılı Kararıyla kabul edilerek imzaya, onaya ve katılmaya açılmış; 11 Kasım 1970 tarihinde yürürlüğe girmiştir. (Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitations to War Crimes and Crimes Against Humanity) “Birleşmiş Milletler üyesi devletler, özellikle savaş suçlarının önlenmesi ve barış hukukunun sağlanması için adaletin tesisine katkıda bulunmak amacıyla sözleşmeyi imzalamıştır. Bu sözleşme, savaş suçları ve insanlığa karşı suçların cezasız kalmasını engellemek üzere güçlü bir hukuki çerçeve sunmaktadır. Sözleşme, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar bakımından hiçbir şekilde zamanaşımı …
Temmuz, 2025
- 16 Temmuz
Canlı Yayında Duran Zaman!
Canlı Yayında Duran Zaman / Avukat Erdal Doğan Bunaltıcı nemli bir İstanbul yazı öğleden sonrasıydı. Romantik ideallerle girdiğim İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin birinci sınıf öğrencisi olarak yıl sonu finallerine hazırlanıyordum. Üsküdar’daki öğrenci evinin küçük odasında, önümde duran Anayasa Hukuku ders kitabı ve notları arasında sokakta oyun oynayan çocuk sesleri ile tüp kamyonların megafonlu çığırtkanlıklarının birbirine karışan sesleri arasında çalışmaya zorlarken kendimi bu durumdan bir an bunalmış ve küçük ekran siyah beyaz televizyonuma sarılmıştım. Bazen bir his olur ya insan daraldıkça daralır da bu içini daraltan sebeplerin yalnızca o anla ilişkili olmadığını bilir ama ne olduğuna bir türlü anlam veremez ya, …
- 1 Temmuz
Sivas’taki Madımak
Sivas’taki Madımak / İbrahim Fikri Talman Şu Sivas’ın elinde sazım çalınmaz, Güllerim yandı, yüreğim dayanmaz. Madımak, doğal ortamlarda kendi kendine yetişen otsu bir bitkidir. Kaynaklara göre, antioksidan özelliği olup kan şekerini dengeleyici bir etkisi de varmış. Çayı yapılıp içildiğinde, mide ve bağırsakları rahatlatıcı özelliği olduğu gibi, uyku yapıcı bir yönü de bulunuyormuş. Bitkisi her yıl Nisan-Haziran ayları arasında olgunlaşır ve toplanırmış. Madımağın yemeği yapıldığı gibi, yumurtalı, pastırmalı ve yoğurtlu çeşitleri lezzetli olurmuş. Ayrıca gözleme ve böreklerde de kullanması önerilirmiş. Kısacası, doğanın insana bir lütfu olan bu madımak oldukça yararlı ve lezzetli bir bitki imiş. Sivas’taki Madımak ise, bir otel olup …
- 1 Temmuz
Devletin Acz Haline Düştüğü Kapkara Bir Gün
Devletin Acz Haline Düştüğü Kapkara Bir Gün / Ayşe Sarısu Pehlivan 2 Temmuz 1993 33 canın katledildiği, devletin acz haline düştüğü kapkara bir gün. Karanlık beyinlerin aydın, sanatçı insanları yakarak zifir karanlığa olan özlemlerini gösterdiği gündür aynı zamanda bu gün. Bu katliama ama-sız, fakat-sız yaklaşamayanlar, Gar Katliamı’na da Suruç Katliamı’na da mutlaka bir mazeret uydurma peşinde koşmuşlardır. Bir daha yaşanmamasını dilemekle beraber, gelecekte başka katliamlar olursa onlara da aynı şekilde bir kılıf uydurarak kendilerine, katliamlara kılıf bulacaklarına şüphe yoktur. Yolu sevgiden geçen, insanca yaşama isteğini, hak ve özgürlükleri sadece kendisi için dilemeyen güzel insanları katleden canilere karşı hukuk devletinin affedici …
- 1 Temmuz
Madımak Olayı ve Kavramlar Üstüne
Madımak Olayı ve Kavramlar Üstüne / Avukat Ü. Elif Topçu Takvimler 2 Temmuz 1993 tarihini gösterdiğinde bütün Türkiye’yi etkileyecek, çeşitli tartışmalara yol açacak ve tüm dünyayı dehşete uğratacak o olay, çocuklardan, sanatçılardan, akademisyenlerden ve öğrencilerden oluşan 35 kişinin diri diri yakılarak katledildiği, otel dışında da saldırıyı düzenleyen ya da destekleyenlerden 2 kişinin hayatını kaybettiği, başta yaşam hakkı olmak üzere birçok temel hakkın ayaklar altına alındığı Madımak Olayı meydana gelmiştir. Elbette ki hukuk penceresi ve hukuk mücadelesi bakımından çeşitli değerlendirmeler yapılması gerekmektedir, nice hukukçular tarafından da bu değerlendirmeler ‘93 yılında yaşanan bu vahim olaydan beri ve güncel gelişmeler ışığında yapılmaktadır. Ancak …
- 1 Temmuz
Madımak Davası Garabetleri
Madımak Davası Garabetleri / Avukat Aslı Ağar Bundan tam 30 yıl önce, 2 Temmuz 1993 günü, Sivas’ta 33 insan yakılarak katledildi. Pir Sultan Abdal Şenlikleri düzenlenmişti. Şenlikler nedeniyle çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü olan 51 kişilik grup Sivas’ta bulunuyordu. Şenlikler Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleşiyordu. Dört gün sürecek şenliklerin ikinci günkü kısmı maalesef gerçekleştirilemedi çünkü Türkiye’nin kara lekesi olan Sivas (Madımak) Katliamı işte bu ikinci günde, cuma namazı çıkışında başladı. Yazar, şair, düşünür ve sanatçılardan oluşan 51 kişilik grubun 33’ü kaldıkları Madımak Oteli’nde yakılarak katledildiler. Olaylar sırasında 2 otel görevlisi ve 2 gösterici de öldü ve toplamda 37 kişi yaşamını yitirdi. …
- 1 Temmuz
Sivas Kıyımı İnsanlık Suçu Kapsamına Alınmalı
Sivas Kıyımı İnsanlık Suçu Kapsamına Alınmalı / Faik Akçay Sivas (Madımak) Kıyımı’nın gerçek suçlularına hiç dokunulamadı. Olayın yaşanmasında araç olarak kullanılan maşaların bazıları yargılandılar, değişik cezalar aldılar, özgürlüklerinden yoksun bırakıldılar. Bu uygulamalar, gerçek suçluların gizlenmesinden başka bir iş değildi. Olayı kurgulayan gerçek ele hiç uzanılamadı, dokunulamadı. Sivas ya da başka kıyımlarda, gerçek suçlulara ulaşılamadığı sürece, bu tür kıyımların hiç bitmeyeceği açık. Eylemin boyutu 15 bin dolayında saldırgandan yalnızca 190’ı için gözaltı işlemi yapıldı. Yalnızca 124 kişiye dava açıldı. 3 kişinin bir araya gelmesinin yasak olduğu, 10 kişinin bir araya gelmesinin kolay olmadığı bir ülkede, 15 bin kişinin bir araya gelerek …
- 1 Temmuz
Ne Olacak Bu Toprakların Hali
Ne olacak bu toprakların hali! / Avukat Ergin Cinmen Özgür Vikipedia Ansiklopedisi, ‘Türkiye’de yaşanan katliamlar’ listesini yayınlanmış. Liste M.Ö. 494’te Yunanlıların elindeki Milet’in Persliler tarafından düşmesi ile başlayıp 1 Ocak 2017’de Reina baskını ile son buluyor. Bu toprakların sosyolojisini anlamak isteyenler mutlaka incelemeli. Vikipedia’da bir de çizelge yapılmış. Çizelgede katliamların sorumluları, mağdurları ve olayların çok özet anlatımları var. Çizelgeyi inceleyenler bu güzel toprakların aynı zamanda bir katliam merkezi olduğunu anlıyor. Sanki MÖ 494 senesinden bu güne kadar birileri bu topraklara devamlı operasyon düzenliyor (!) Ergin Cinmen Dünyanın diğer bölgelerinde de mutlaka tarih boyunca hiç istenmeyen olaylar cereyan etmiştir. Örneğin uygarlığın …
- 1 Temmuz
Madımak Katliamının Üzerindeki Zamanaşımı Zırhı
Madımak Katliamının Üzerindeki Zamanaşımı Zırhı / Av. Çağla ÜREDEN 1919 yılında Atatürk’ün yaptığı Sivas Kongresiyle bir milletin kurtuluşunu hazırlayan kararların verildiği ve Cumhuriyetin temellerinin atıldığı Sivas’ta, 30 yıl önce Pir Sultan Abdal Şenliklerine davetli yazar, şair, düşünür ve sanatçılardan oluşan 33 aydınımız ve 2 otel görevlisi Madımak Otelinde diri diri yakılarak öldürüldü. Olay alevlerin küle çevirdiği otelin adıyla, yani Madımak Katliamı olarak anılmaktadır. Madımak Katliamı davasının kimi sanıklar bakımından zamanaşımı nedeniyle düşürülmesi hususu günümüzde oldukça tartışmalıdır. İnsanlığa karşı işlenen suçlar zamanaşımına tabi değildir, bu nedenle üzerinden ne kadar süre geçerse geçsin zamanaşımı nedeniyle dava düşürülemez. İnsanlığa karşı suçlar, siyasal, felsefi, …
- 1 Temmuz
Katliamların Olmaması İçin Neler Yapmalıyız
Katliamların Olmaması İçin Neler Yapmalıyız / Avukat İhsan Berkhan Dünyada tarih boyunca o kadar çok katliam yaşanmış ki, burada sadece Anadolu coğrafyasında yaşananlara , tarihten günümüze çeşitli dönemlere ilişkin örneklerden bazılarını paylaşmakla yetineceğim. Bu verileri paylaşırken amacım, böyle gelmiş böyle gider kaderciliğine hak vermek ya da intikam ateşine odun atmak, salt unutmak ya da unutmamak değil; hep beraber çözüm önerileri üzerinde düşünmenin önemini vurgulamaktır. Heredot, M.Ö. 494’de (Şimdiki Didim sınırları içinde yer alan) Milet’te Perslerin Yunanlı erkeklerin çoğunu öldürdüğünü kadın ve çocukları ise esir aldığını yazıyor. Buna bir savaş diyebilirsiniz, ama bu yaşananın bir katliam olduğu gerçeğini değiştirir mi? (Bknz: …
- 1 Temmuz
Sanatçı Gülhan Yazdı: Öldürmek İnsanın İşlediği En Büyük Suç / Madımak Katliamı
Öldürmek insanın işlediği en büyük suç / GÜLHAN Tarihe dönüp baktığımda insanın insanı öldürdüğünü, çizgisel zamanın akan kana bulandığını gördüm. Medeniyetlerin yükseldiğini, akabinde barbarların, avcıların gelip yok edişini de… Öldürmek insanın işlediği en büyük suç. Sadece Türkiye’de yılda ortalama iki bin kişi öldürülüyor. Öldürme eyleminin ilkelliği, öldürme güdüsünün evrimleşebilmesi ve yok olması; toplu cinayetlerin, savaşların durmasıyla bitecekmiş gibi geliyor bana. Peki, İlk cinayet neden işlenmiş? Açlıktan diyesi geliyor insanın. Yok, yok, değil. İlk cinayet kıskançlıktan. Habil’in Kabil’i öldürmesiyle başlamış ‘öldürme’ hikayemiz. Cinayetleri, intiharları, tüm aile topluca yok edişleri de sıkça görürüz üçüncü sayfa haberlerimizde. Peki biz bu üçüncü sayfa haberlerine …
Kasım, 2024
- 26 Kasım
26 Kasım – Hukuk Takvimi
26 Kasım – Hukuk Takvimi 1651 Avukat, diplomat ve asker Henry Ireton, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1611) Nottinghamshire yerlisi asilzade bir ailenin en büyük oğlu olarak dünyaya geldi. Oxford Trinity Kolejin’de hukuk eğitimi gördü. Middle Temple olarak anılan adalet sarayında avukatlık mesleğine başladı. Cromwell tarafından Ely Adası vali yardımcısı görevine atandı. Toplumsal yapının kökenlerine zarar verdiği gerekçesiyle Cumhuriyetçi fikirleri reddetti. Bunun yerine kralın ve parlamentonun varlığını savundu. İngiltere iç savaşında Parlamento ordusunun önde gelen isimlerinden birisi olarak görev aldı. I. Charles’in teslim olmasından sonra da aşırı siyasi fikirleri desteklemeyi reddetti ve anayasal bir monarşiyi destekledi. Kralın yargılayan kurulda yer aldı ve …
- 11 Kasım
11 Kasım – Hukuk Takvimi
11 Kasım – Hukuk Takvimi 1620 Mayflower Sözleşmesi imzalandı. Dünya tarihinin en eski evrensel hukuki metinlerinden olan ve Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen sözleşme, bugünkü ABD Anayasasının şekillenmesinde ilham kaynağı olan çalışmalardan olmuştur. Mayflower isimli gemi ile 1620 yılında Kuzey Amerika’ya göç eden İngilizler; bu kıtaya sonradan göç edecek diğer insanlarla birlikte ortak yaşamın mümkün olabilmesi için kıtaya sonradan geleceklerin de katılabileceği bu sözleşmeyi akdederek asgari bir konsensüs oluşturmuşlardır. 1889 Washington, 42. eyalet olarak ABD’ye katıldı. 1897 Hukukçu Sıddık Sami Onar, doğdu. (Ölümü: 9 Ağustos 1972) İstanbul Hukuk Mektebini bitirdi, Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesinde bir süre öğrenim gördü. İstanbul Ticaret Mahkemesinde yargıçlık …
Kasım, 2023
- 2 Kasım
Savaş Suçlarını ve İnsanlığa Karşı Suçları İşleyenlerin Aranmalarına, Gözaltına Alınmalarına, İadelerine ve Cezalandırılmalarına dair Uluslararası İşbirliği Prensipleri
Savaş Suçlarını ve İnsanlığa Karşı Suçları İşleyenlerin Aranmalarına, Gözaltına Alınmalarına, İadelerine ve Cezalandırılmalarına dair Uluslararası İşbirliği Prensipleri (Principles of international co-operation in the detection, arrest, extradition and punishment of persons guilty of war crimes and crimes against humanity), Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 3 Aralık 1973 tarihli oturuunda 3704 (XXVIII) sayılı Kararı ile ilan edilmiş, 1975 yılında yürürlüğe girmiştir. Sözleşme, savaş suçlarına karşı cezasızlığı önlemeyi amaçlamaktadır. Savaş Suçlarını ve İnsanlığa Karşı Suçları işleyenlerin cezalandırılması uluslararası toplumun birlikte çalışmasını ve devletlerin işbirliğini zorunlu kılmaktadır. Uluslararası Savaş ve Silahlı Çatışma Hukukuna dair prensipler, tüm devletleri ve silahlı grupları uyacağı ilkeleri saptamaktadır. Savaş Suçlarını …
Eylül, 2023
- 27 Eylül
Cehaletin Alacakaranlığı
Cehaletin Alacakaranlığı: 3 Temmuz 1993, Sivas / Av. Dr. Ersoy ZIRHLIOĞLU Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, bireylerin düşünce, ifade ve kanaat özgürlüğünü, din ve vicdan özgürlüğünü ve laikliği koruyan maddelerle donatılmıştır. Bu maddeler, birbirlerini tamamlayan ve koruyan niteliktedir. Bu maddeleri kısaca incelemek, yazının devamı için faydalı olacaktır. Düşünce ve İfade Özgürlüğü: Anayasanın 25. ve 26. maddeleri düşünce ve ifade özgürlüğünü düzenler. 25. maddeye göre, “Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.” 26. madde ise ifade özgürlüğünü düzenler: “Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim …
Ağustos, 2023
- 18 Ağustos
Madımak’ta kimler ve neler yakıldı?
Madımak’ta kimler ve neler yakıldı? / Zeki Coşkun Türkiye büyük tarihsel faciayı, utancı yaşadı 2 Temmuz 1993’te. İnsanların diri diri yakılması, o günden bugüne büyük, ısrarlı bir çabayla içselleştirildi, olağanlaştırıldı. 30 yıl sonrasındaki sessizlik, 2 Temmuz yangınını toplumsal bir facia ve toplumsal bir utanç olarak görmemenin, olağanlaştırma ve onamanın göstergesidir. O gün ve hemen sonrasında yaşananlara bakarsak bugünkü çok boyutlu toplumsal sefaletimizi de anlayabiliriz. (Madımak’la yakılan, yok edilen Ankara) İnsanların diri diri yakılması, katliamdır. Nereden bakılırsa bakılsın, o toplum için faciadır, utançtır. Katliam karşısında gerçekleşen büyük tarihsel uzlaşma, en az katliamın kendisi kadar büyük bir facia ve utançtır. 2 Temmuz …
