2 Eylül – Hukuk Takvimi

Eylül 2, 2024 Hukuk Takvimi, Hukukbook

2 Eylül – Hukuk Takvimi

1812	Yeni Zelandalı siyasetçi ve devlet adamı William Fox doğdu. (Ölümü: 23 Haziran 1893)Durham School ve Wadham College’i bitirdikten sonra Oxford’da hukuk okudu ve avukat oldu. Yeni Zelanda’nın İngiltere’den özerkliğini artırma çalışmalarında bulundu ve 1951’de Londra’da yatığı temaslar sonuç verdi. Ülkeye yönetsel özerklik verilmesi yolundaki çabalarıyla Yeni Zelanda’yı iç işlerinde bağımsız kılan 1852 Anayasası’nın biçimlenmesine katkıda bulundu ve 20 Mayıs 1856 ile 8 Nisan 1873 arasında dört dönem başbakanlık yaptı.
1826	Osmanlı Devletinde Zabıta Teşkilâtı kuruldu.
1862	Leh avukat ve politikacı Stanisław Narutowicz doğdu. (Ölümü: 31 Aralık 1932) Kiev Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Polonya öğrenci çevresine katıldı ve bir yer altı sosyalist-devrimci partiye katıldı. 1917 Vilnius Konferansı sırasında birincil hedefinin “Etnik Litvan topraklarında bağımsız bir Litvanya” olduğunu belirtti. Almanya karşıtı bir tutum aldı. Aynı yıl Litvanya Konseyi‘ne katıldı. Litvanya Bağımsızlık Yasası‘nın yirmi imzacısından biri oldu. 31 Aralık 1932’de Kaunas’ta intihar etti. Stanisław Narutowicz
1885	ABD’nin Wyoming eyaletine bağlı Rock Springs’de “Rock Springs katliamı” gerçekleşti. Sendikalaşmaya çalışan 150 beyaz madenci ucuz işgücü olarak kullanılan Çinli maden işçilerine saldırarak 28 işçiyi öldürdü. Rock Springs’te yaklaşık 150 beyaz madenci ve 331 Çinli madenci bulunuyordu. İsyanı izleyen günlerde, Rock Springs’te hayatta kalan Çinli göçmenler bölgeden kaçtılar. ABD ordusu 9 Eylül 1885’te, duruma müdahale etmek zorunda kaldı. Çinliler geri döndüğünde 78 Çin evinin yandığı görüldü. Olaylardan sonra 16 kişi tutuklandı. 7 Ekim 1885’te tutuklular serbest bırakıldı ve Jüri tarafından suçsuz bulundu. Şiddet olaylarından ötürü hiçbir kişi ya da kişi hüküm giymedi, linç ve katliam cezasız kaldı.
1925	Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ve memurların şapka giymesine karar verildi. Mustafa kemal Atatürk, Kastamonu’da 30 Ağustos 1925’teki nutkunda türbelerin, tekkelerin ve zaviyelerin kapatılmasının ve tarikatların kaldırılmasının işaretini vermişti; “Ölülerden medet ummak, medeni bir cemiyet için, şindir(lekedir). Efendiler ve ey millet, biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler ve meczuplar memleketi olamaz. En doğru en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır.” Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına Dair Kanun 30 Kasım 1925’te çıkarıldı.
1938	Hatay Millet Meclisi açıldı. Tayfur Sökmen devlet başkanı seçildi. 27 Ocak 1937 tarihinde Cenevre’de yapılan Milletler Cemiyeti toplantısında, Hatay’ın bağımsızlığı kabul edilmiş ve Hatay Cumhuriyeti Anayasası, Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil tarafından hazırlanmıştı.
1944	Türkiye’deki Alman dışişleri memurları gözaltına alındı
1945	Tokyo Körfezi’ndeki Missouri Zırhlısında, Japonya‘nın teslim antlaşması; (Japanese Instrument of Surrender) Japon İmparatorluğu ile Amerika Birleşik Devletleri, Çin Halk Cumhuriyeti, Büyük Britanya, Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, SSCB, Avustralya, Kanada, Fransa, Hollanda Krallığı ve Yeni Zelanda arasında imzalandı. Antlaşma II. Dünya Savaşı’nın sona erdirdi. Japonya’nın yönetimi General Mac Arthur’a devredildi. ABD Başkanı Truman, İkinci Dünya Savaşının sona erdiğini ilan etti. Çatışmalarda 400.000’den fazla Amerikalı ve dünya çapında 65 milyon civarında insan ölmüştü.
1945	Vietnam, Fransa‘dan bağımsızlığını ilan etti. Ho Chi Minh yeni kurulan Kuzey Vietnam Cumhuriyeti’nin başkanlığına seçildi. Fransız, Japon ve Amerikan emperyalizmine karşı Vietnam Devrimi’nin önderliğini yapan Ho Chi Minh, 1969 yılında öldü.
1947	İstanbul Emniyeti Kaçakçılık Bürosu Şefi, işkence suçundan mahkûm oldu.
1949	Hukukçu, bürokrat, siyasetçi ve akademisyen Mehmet Cemil Bilsel yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1879, Şam) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Kudüs’te, Evkaf müdürlüğü yaptı ve Selahaddin Eyyubi Külliyesini kurdu. 1908-1914 arasında İstanbul Darülfünunda Devletler Genel Hukuku dersleri verdi. Cumhuriyetin ilk yükseköğrenim kurumu olan Ankara Hukuk Mektebi’ni kurmakla görevli komisyonda “reis vekili” olarak katıldı ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi kurulmasına önemli katkılarda bulundu. Kurumun ilk dekanı olarak görev yaptı. 1933 yılındaki Üniversite reformundan sonra lağvedilen Darülfünun’un yerine kurulan İstanbul Üniversitesi’nin ilk rektörü Neşet Ömer İrdelp’in istifa etmesi üzerine 1934 yılında İstanbul Üniversitesi rektörü oldu ve 1943’e kadar bu görevi sürdürdü. 1943 yılında Türk Devletler Hukuk Enstitüsü’nü kurdu ve aynı yıl yapılan ara seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi Samsun milletvekili olarak TBMM‘ye girdi. İki dönem parlamentoda milletvekili olarak görev yaptı. 1945’te Birleşmiş Milletler Anayasası’nı hazırlama çalışmalarında görev aldı ve ertesi sene Ankara’da kurulan Birleşmiş Milletler Türk Derneği’nin ilk başkanı oldu. 1948’de Toulouse Üniversitesi tarafından fahri hukuk doktorluğu unvanı verildi. Kapitülasyon, Cemiyet-i Akvam, Lozan, Dünya Barış Buhranında Boğazlar, Devletler Arasında Münasebet ve Milletlerarası Hava Hukuku isimli eserleri bulunmaktadır.
1959	Basına sansür ve ceza devam etti. Demokrat İzmir gazetesi sorumluları Adnan Düvenci ve Şeref Bakşık on altışar ay hapis cezasına çarptırıldı. Gazete bir ay süreyle kapatıldı.
1962	Britanyalı siyasetçi ve avukat Keir Starmer, doğdu. Leeds Üniversitesi‘nden Hukuk Lisans derecesi ile mezun oldu. Oxford Üniversitesi‘nde Medeni Hukuk alanında yüksek lisans derecesi aldı. 2015‘ten beri Holborn ve St Pancras’da milletvekili olarak, 2020 yılından itibaren İşçi Partisi Lideri olarak görev yapmaktadır.
1971	Fethullah Gülen dahil 54 sanığın Nurculuk davası İzmir’de başladı. Duruşmalarda Nurculuğu kabul etmeyen Fethullah Gülen 20 Eylül 1972’de 3 yıl hapis cezasına mahkum oldu. Askeri Yargıtay 3.Dairesi’nce 1973’de onaylanan ceza üzerine hapse giren Gülen, 7 ay sonra CHP-MSP koalisyonunun çıkardığı Af Kanunu ile serbest bırakıldı.
1971	TRT eski Dış Haberler Dairesi Müdürü Emil Galip Sandalcı, yayınlanmasında etkin olduğu Dünya Sorunları seçkisinden ötürü, devletin askeri kuvvetlerini tahkir ve tezyif ile yayınlarla sınıf ayrımı yaptığı, gerekçeleriyle tutuklandı; 10 yıla kadar hapsi istendi.
1971	Ödemişli terzi M.Bengi, komünizm propagandası yapmak suçundan Sıkıyönetim Mahkemesi’nce dokuz yıl hapse mahkum edildi.
1976	DİSK ve Dev Maden-Sen üyesi maden işçileri toplu sözleşme uyuşmazlığı nedeniyle 2 Eylül’de grev başlattı. Grev bin üç yüz gün sonra 26 Ekim 1979’da sonuçlandı.
1976	İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesinde, Uygarlık Tarihi adlı eserinden dolayı yargılanan Doç. Dr. Server Tanilli için savcılık 20 yıl ceza istedi.
1982	1980 Askeri Darbesi sonrasında referanduma sunulacak olan yeni Anayasa taslağı Danışma Meclisi’nde görüşülmekte iken Cumhurbaşkanını halkın seçmesi yönündeki önerge reddedildi
1995	Siyasetçi, avukat ve gazeteci Hıfzı Oğuz Bekata hayatını kaybetti. (Doğumu: 17 Mart 1911) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 1942’de İktisat Bakanlığı iş müfettişi ve Sanayi genel müdür yardımcısı olarak çalıştı. İki dönem Ankara milletvekili ve 27 Mayıs ihtilali sonrası Kurucu Meclis üyesi olarak parlamentoda görev yaptı. 1961 ve 1975’te Ankara senatörü, 1962’de Devlet bakanı, 1963’te İçişleri bakanı oldu. Millî Savunma bakan vekilliği ve hükümet sözcülüğü yaptı.
1998	PKK tarafından 14 aydır rehin tutulan 8 askeri teslim almak için PKK’nın Zap kampına giden İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal ve daha sonra milletvekili olan Mazlum-Der Genel Başkan Yardımcısı İhsan Aslan gözaltına alındı.
2001	Güney Afrika’da toplanan Irkçılık Konferansı’nda 4 bin sivil toplum örgütü (NGO) İsrail’i, savaş suçları, soykırım ve etnik temizliği içeren sistematik ırkçı suçlar işlemekle suçladı.
2003	Fransa’da okullarda başörtüsü dahil dini simgeleri yasaklayan yasa yürürlüğe girdi.
2011	Hukukçu Halit Çelenk’in eşi Şekibe (Sayar)Çelenk’e dair anı-biyografi kitabı yayınlandı.
2011	Türkiye, BM’nin Mavi Marmara Raporunu açıklaması üzerine, İsrail’e karşı 5 maddelik yaptırım kararı aldı.
2018	Amerikalı aktivist, hayırsever ve yazar Claire Wineland hayatını kaybetti. (Doğumu: 10 Nisan 1997) Kâr amacı gütmeyen ihtiyaç sahibi insanlara sağlık hizmeti sağlayan kuruluş “Claire’s Place Foundation’daki çalışmalarıyla bilinir. Terminal ve kronik hastalığa sahip olan insanlar ile ailelerini destekleme amaçlı organize çalışmalar yaptı. 2 Eylül 2018’de rahatsızlığı nedeniyle 21 yaşında hayatını kaybetti.
2020	Amerikalı savunma avukatı Irving Kanarek hayatını kaybetti. (Doğumu: 12 Mayıs 1920) Washington Üniversitesi ve Loyola Hukuk Fakültesi‘nden mezun oldu. 1957’de California Barosu’na kabul edildi. Charles Manson ve Jimmy Lee Smith gibi yüksek profilli sanıkları temsil etmesiyle tanındı. Tate-LaBianca davasının duruşmasında Yargıç Older tarafından mahkemeye itaatsizlikten iki kez hapse atıldı.